(hebr. = razem) żydowska wspólnota rolnicza; idea zrodzona 1910 podczas drugiej aliji (emigracji do Palestyny), z myślą o zabezpieczeniu żywności dla osadników; członkowie k. zajmowali skrawki ziemi wykupione przez Żyd Fundusz Nar., oczyszczali pola z kamieni, kopali studnie, stawiali prymitywne obiekty, narażeni na napady Arabów, które ustały dopiero 1948 po powstaniu państwa izraelskiego; zgodnie z założeniami k. oparty był na wspólnej własności ziemi i środków produkcji, propagował kult pracy fizycznej, bezpłatnie zapewniał członkom wspólnoty mieszkanie, ubranie, jedzenie, leczenie, naukę, gazety, środki czystości itp.; dzieci od 4 roku życia wychowywano w specjalnych ochronkach (z rodzicami przebywały od piątkowego popołudnia do niedzieli); pensji nie płacono, zyski były wspólną własnością; najwyższą władzą k. było walne zebranie członków, na codzień powołany przez nie komitet; 1940 były 82 k. zrzeszające 26 tys. czł.; 1950 - 214 k. i 67,5 tys. czł.; 1970 - 229 kibuców i 85 tys. czł.; 1990 - 170 k. i 125 tys. czł.; pod koniec lat 80. k. dostarczały 40% izraelskiej produkcji rolnej, potem ich znaczenie zaczęło maleć ze względu na opłacalność importu żywności oraz napływ do Izraela taniej siły roboczej.
KIBUC
Inne