OSCAR

potoczna nazwa Academy Award of Merit, dorocznej nagrody Amerykańskiej Akademii Filmowej (Academy of Motion Picture Arts and Science) w Los Angeles, stymulującej rozwój sztuki filmowej i postępu technicznego w kinie; symbolizuje ją statuetka z brązu, pokryta warstwą 14-karatowego złota - wyobraża mężczyznę stojącego na rolce filmowej i wspartego o miecz (wys. 33,5 cm, waga 3,9 kg). Ustanowiona 1927, od 1931 nazywana Oscarem od przypadkowego imienia; jako pierwsi otrzymali ją m.in.Emil Jannings i Janet Gaynor oraz film Wings; przyznawana początkowo najwybitniejszym aktorom, reżyserom i filmom, poszerzona została z czasem o scenografów, muzyków, itp. oraz najlepszy film nieamerykański. Rekordową liczbę 11 statuetek uzyskał Ben Hur (1959), po nim 10 West Side Story (1961) oraz po 8 Przeminęło z wiatrem (1939) i Stąd do wieczności (1954), indywidualnie 4 Katherine Hepburn i 3 Ingrid Bergman; z drugiej strony szereg uznanych nazwisk (Chaplin, Garbo) nie trafiło w porę na listę nagrodzonych; spośród Polaków O. zdobyli Bronisław Kaper (1954) za muzykę do filmu Lili; w kategorii filmów krótkometrażowych animowanych Tango (1982) Zbigniewa Rybczyńskiego; za zdjęcia do filmów Lista Schindlera (1993) i Szeregowiec Ryan (1998) dwukrotnie Janusz Kamiński; za scenografię do Listy Schidlera (1993) Allan Starski i Ewa Braun; za całokształt twórczości (2000) Andrzej Wajda; za muzykę do filmu Marzyciel (2005) Jan A.P. Kaczmarek; nominację otrzymały Nóż w wodzie, Faraon, Potop, Noce i dnie, Ziemia obiecana, Panny z Wilka i Człowiek z żelaza; werdykty ferowane są na podstawie głosowania ok. 4000 czł. Akademii podzielonych na 14 grup zawodowych.