Andrzej (1926-2016)
Reżyser filmowy i teatralny; po krótkim pobycie na ASP w Krakowie studia w łódzkiej szkole filmowej; już od pierwszych filmów (1955 Pokolenie, 1957 Kanał, 1958 Popiół i diament i rok później Lotna) staje się filarem "szkoły polskiej" w kinematografii, łącząc malarski, nasycony symboliką język filmowy z przejrzystością narracji i kompozycji oraz wagą poruszanej tematyki (wybory światopoglądowe po II wojnie światowej, sens i tragizm działań zbrojnych nielicznych i słabych przeciw licznym i lepiej uzbrojonym).
Do 1981 większość filmów Wajdy staje się zaczynem ogólnonarodowej dyskusji na istotne tematy historiozoficzne, moralne i społeczne (m.in. 1965 Popioły, 1970 Krajobraz po bitwie, 1972 Wesele, 1975 Ziemia obiecana, 1976 Człowiek z marmuru); często realizując swe wizje filmowe sięga do literatury - tak klasyki (Żeromski, Conrad, Wyspiański, Mickiewicz, Reymont), jak współczesnej (Andrzejewski, Iwaszkiewicz, Borowski, Konwicki, Żukrowski czy Stawiński i Ścibor-Rylski); w dorobku filmowym ponadto: Brzezina, Polowanie na muchy, Piłat i inni, Panny z Wilka, Danton, Człowiek z żelaza (1981 Złota Palma w Cannes), Miłość w Niemczech, Korczak, Kronika wypadków miłosnych, Pierścionek z orłem w koronie, Panna Nikt, Pan Tadeusz, Zemsta.
Wieloletnia współpraca ze Starym Teatrem w Krakowie (także ze scenami warszawskimi i zagranicznymi) zaowocowała szeregiem ważkich spektakli, często następnie filmowanych bądź przekształcanych w widowiska telewizyjne: adaptacje Biesów, Idioty i Zbrodni i kary Dostojewskiego, dramatów Wyspiańskiego (Wesele, Noc listopadowa), Szekspira, Przybyszewskiego, Brylla, spektakl i serial tv Z biegiem lat, z biegiem dni; odkrywca szeregu indywidualności aktorskich, m.in. B. Tyszkiewicz, K. Jandy, S. Celińskiej, Z. Cybulskiego, D. Olbrychskiego, O. Łukaszewicza, W. Pszoniaka, A. Seweryna.
Zdobywca szeregu nagród i wyróżnień za poszczególne filmy, jak i za całokształt twórczości (m.in. Cesar 1982, Felix 1990, japońska Nagroda Cesarska 1996, Złote Lwy 1998, Oscar 2000); 2008 jego film Katyń nominowany do Oscara, w kategorii najlepszy film obcojęzyczny; 2009 film Tatarak (wg noweli J. Iwaszkiewicza) zdobył przyznawana za reżyserię nagrodę im. Bannera na festiwalu w Berlinie i Europejską Nagrodę Filmową w kategorii wyróżnienie przez krytyków filmowych FIPRESCI; 1972-83 kierownik artystyczny zespołu filmowego "X", w którym debiutowała większość reżyserów tzw. nurtu niepokoju moralnego w kinie pol.; 1978-83 przew. Stowarzyszenia Filmowców Pol., 1989-91 senator RP; czł. PAU; inicjator i gł. fundator Centrum Kultury Japońskiej. w Krakowie; kawaler Orderu Orła Białego i francuskiej Legii Honorowej, dr h.c. Akad. Filmowej w Moskwie, PWSFTiT w Łodzi, UJ, UW, uniw. w Gdańsku i Łodzi, ASP w W-wie. Zmarł 9 października 2016.
- WAJDA, Kazimierz Jan
- Wajda Andrzej, (ur. 1926)
- Wajda Andrzej, (ur. 1926)