Jan, właśc. Johannes van der Meer (1632-75)
jeden z najwybitniejszych malarzy hol., zapomniany i odkryty dopiero w połowie XIX w. (w latach 80. i 90. XIX w. jego obrazy osiągnęły zawrotne ceny na rynku dzieł sztuki); biografia V. jest mało znana, wiadomo, że 1653 przyjęto go do gildii św. Łukasza w Delft; wczesne prace o tematyce rel. i mitologicznej wykazują wpływy Caravaggia (Chrystus w domu Marii i Marty, Św. Prakseda, Toaleta Diany); po 1650 ukształtował się indywidualny styl artysty; poza dwoma pejzażami, malowniczymi i pełnymi spokojnego uroku (Widok Delft i Uliczka) malował sceny kameralne rozgrywające się we wnętrzach domów, z jedną lub dwiema postaciami, przeważnie kobietami, przy prostych codziennych zajęciach (Nalewająca mleko, Dziewczyna czytająca list, Dziewczyna z perłą, Koronczarka, Kobieta w błękitnej sukni, Kobieta z dzbanem); niektóre obrazy mają dodatkowe, alegoryczne znaczenia (Alegoria malarstwa zw. też Pracownią artysty, Ważąca złoto); 2 obrazy przedstawiające mężczyzn - uczonych w ich mrocznych pracowniach (Astronom i Geograf) są prawdopodobnie wynikiem przyjaźni V. z wybitnym uczonym A. Van Leeuwenhoekiem; z precyzją odwzorowane są na nich globus, mapy, astrolabium i in. rekwizyty nauk. Wszystkie sceny rodzajowe stanowią znakomicie wyważoną kompozycję, postacie i przedmioty są miękko modelowane łagodnym, rozproszonym światłem; budowa obrazów świadczy, że V. znakomicie znał zasady perspektywy i wiedział, jak ją użyć do wzmocnienia ekspresji obrazów.
VAN DER MEER, DELFT Jan, TERBORCH, HOOCH, HOLANDII SZTUKA, EYCK Jan van, ZWINGER
- NATIONAL GALLERY, Galeria Narodowa w Londynie...
- autoportret, (gr. autós = sam)
- RIJKSMUSEUM, Muzeum Królewskie w...