jednoczesne zestawienie kilku tonacji lub trybów; zestawienie dwóch tonacji lub trybów nosi nazwę bitonalności (Bagatele B. Bartóka, Pietruszka I. Strawińskiego); cztery różne tonacje zestawił ze sobą K. Szymanowski w finale I Kwartetu smyczkowego; w efekcie upowszechnienia się p. i atonalności zanikło znaczenie tradycyjnych współbrzmień: dysonansu i konsonansu, stanowiących podstawę systemu dur-moll.
- IVES, Charles Edward (1874-1954)...