proces przekształcania w teatr misteriów (gł. pasyjnych), odgrywanych na ziemiach serbskich od XII w., został przerwany podbojem tureckim; odrodzenie teatru serbskiego nastąpiło w XVIII w. w cerkwiach i szkołach na terenie Wojwodiny (pierwsze odnotowane przedstawienie 1736); od połowy XIX w. rozwijał się amatorski ruch teatralny; pierwszy stały teatr powstał 1834 w Kragujevacu; repertuar opierał się gł. na dramatach hist. J.S. Popowicia; za początek serbskiego teatru nar. uznaje się działalność książęcego teatru w Kragujevacu (reżyser J. Vujić); dramaturg i reżyser J. Djordjević kierował zał. 1861 Serbskim Teatrem Nar. w Nowym Sadzie, a następnie (1869) Teatrem Nar. w Belgradzie, wystawiając rodzime dramaty hist. (oprócz Popowicia - S. Stefanović, A. Nikolić, D. Jakšsić, I. Vojnović) o silnej wymowie patriotycznej i komedie wykorzystujące serbskie tradycje farsowe (B. Nušić, J. Jovanović - Zmaj, K. Trifković); stopniowo wprowadzano coraz więcej klasyki światowej, a od przełomu XIX i XX w. - także obcych dramatów współcz. W okresie międzywojennym kryzys ekonomiczny spowodował dominację "lżejszego" repertuaru w teatrach serbskich, chociaż wtedy właśnie debiutowali mistrzowie i wychowawcy wielu pokoleń twórców, Branko Gavella i Bojan Stupica; podczas II woj. świat. większość teatrów była zamknięta; 1944 wznowił działalność Teatr Nar. w Belgradzie, zał. Teatr Nar. Wojwodiny w Nowym Sadzie; 1947 z inicjatywy B. Stupicy powstał w Belgradzie Jugosłowiański Teatr Dramatyczny (Jugoslovensko Dramsko Pozorište), przedsięwzięcie programowo integrujące osiągnięcia wszystkich narodów Jugosławii, które skupiło najwybitniejszych twórców teatralnych kilku pokoleń z różnych ośr. 1956 powstał w Belgradzie teatr Atelje 212, zał. przez artystów różnych dziedzin; Atelje wprowadziło na scenę większość dokonań awangardowej dramaturgii światowej, lansowało też twórczość autorów rodzimych, współcz. i klasycznych (m.in. B. Crncević, B. Cosić, A. Popović, D. Kovačević, M. Novković, B. Nušic, Matković); z teatrem tym związany był L. Draškić, najwybitniejszy reżyser serbski lat 70.; od 1967 Atelje organizowało BITEF (Belgrade International Theatre Festival), coroczny przegląd najważniejszych zjawisk światowego teatru, każdorazowo określany motywem przewodnim (np. klasycy we współczesności, nowe formy); BITEF szybko zyskał renomę jednego z najbardziej znaczących festiwali teatralnych świata. Od pocz. lat 90. działania wojenne zahamowały rozwój teatru serbskiego, a repertuar kształtował się pod wpływem wydarzeń politycznych.
- JUGOSŁAWII TEATR, ukształtował się w...
- VUJIĆ, Joakim (1772-1847)
- JUGOSŁOWIAŃSKA SZTUKA, nazwą tą określa się...