nazwą tą określa się sztukę rozwijającą się na terenach republik byłej Jugosławii, tzn.: Serbii, Chorwacji, Macedonii, Słowenii, Bośni, Hercegowiny i Czarnogóry. Najstarsze zabytki: pozostałości prehistorycznego osiedla Lepenski Vir, 8000-7000 p.n.e., odkryte 1965-67 w przełomie Dunaju (Żelazna Brama); neolitowe cmentarzysko na płaskowyżu Glasinac w Bośni, z przedmiotami także z epoki brązu i żelaza; neolityczna osada w miejscowości Vinča. Od VI w. p.n.e. rozwijała się na Płw. Bałkańskim kultura grecka, zwł. na wybrzeżu Adriatyku (Korčula, Trogir) oraz w Macedonii; od II w. p.n.e. rozwijała się kultura rzymska - powstawały liczne grody (m.in. Lublana, Celje, Osijek, Belgrad, Skopje, Ohrid) i graniczne twierdze (tzw. limesy), najcenniejsze zabytki z tego okresu to: pałac Dioklecjana w Splicie (III-IV w.), amfiteatry w Puli i Solinie, teatr i inne budowle w Stobi, bazylika w Poreču, akwedukty, łaźnie. W następnych wiekach zarysowała się na terenie Jugosławii granica podziału wpływów Wschodu i Zachodu (mniej więcej na linii Belgrad-Kotor); tereny na zach. pozostawały pod wpływem stylu romańskiego oraz gotyckiego, tereny na wsch. objęte były wpływem kultury bizantyjskiej i greckiej. Położona w centrum górzysta Bośnia stworzyła własną oryginalną sztukę. Pierwsze budowle w stylu romańskim powstały VIII-IX w. na wybrzeżu adriatyckim (np. rotunda św. Donata w Zadarze, pocz. IX w.), zdobione były charakterystycznymi, kutymi w kamieniu dwutaśmowymi plecionkami. W IX w. powstał w Macedonii najstarszy ośr. rel.-kult. płd. Słowian, z obiektami sakralnymi zdobionymi pięknymi freskami (cerkiew św. Zofii w Ohrydzie, rotunda św. Piotra pod Nowym Pazarem). W 2. poł. XII w. rozpoczyna się złoty okres architektury i sztuki serbskiej, powstają cerkwie św. Jerzego w Raši, Matki Boskiej w Studenicy (które stały się wzorami świątyń-mauzoleów dla niemal wszystkich członków dynastii Niemanjiciów), monastyry - Žiča k. Kraljewa, Milešewa k. Bijelo Polja, Sopoćani k. Nowego Pazaru, Dečani k. Peć (1. poł. XIV w.). W tym okresie również serbskie malarstwo ścienne osiąga swój szczyt (pełne ekspresji freski w cerkwi w Sopoćani). W XIV w. monumentalny styl serbski ustępuje miejsca nowym prądom przenikającym z Konstantynopola - cerkwie lub klasztory budowane są z różnokolorowej cegły lub kamienia łączonego z cegłą i malowane z zewnątrz barwną polichromią (np. cerkiew Bogorodica Ljeviška w Prizren). W Dalmacji w XII-XIII w. rozwija się styl romański (katedry w Zadarze, Trogirze, Dubrowniku i Kotorze, także słynne dzwonnice z białego kamienia na wyspie Rab i w Splicie przy katedrze); powstają wybitne dzieła snycerzy płd.-słowiańskich (drzwi katedry splickiej - dzieło mistrza dalmatyńskiego A. Buvina, 1214). W XIV w. powstają w Dubrowniku klasztory dominikanów i franciszkanów z kolumnadami wokół wirydaży. Najwybitniejszym dziełem gotyku jest katedra w Szibeniku; ukończył ją w stylu renesansowym Nikola Florentyńczyk (1536). Renesansowe obiekty powstały też w Trogirze (pałac rodziny Čipko), Splicie i Dubrowniku (portyk Pałacu Rektorów). XIV-XV w. to okres ciągłego rozwoju malarstwa ściennego w Słowenii i Chorwacji, freskami zdobione są nawet małe wiejskie kościółki, np. słynny Taniec śmierci w Hrastovlje w Istrii. W wyizolowanej od wpływów wsch. i zach. Bośni rozwija się XIII-XV w. oryginalna prymitywna sztuka; charakterystyczne są dla niej grobowce zw. stećkami - płyty kamienne pokryte nieudolną płaskorzeźbą (znaki heraldyczne, sceny z życia dworskiego, łowy). Po opanowaniu przez Turków wsch. ziem Jugosławii sztuka na tych terenach wzbogaca się o elementy orientalne, powstają meczety (Gazi Isa Bega w Skopje, 1476), twierdze, zajazdy, łaźnie i słynne mosty (w Mostarze, Skopje, Višegradzie); okupacja turecka nie sprzyjała jednak rozwojowi sztuki. Barok rozwijał się gł. w płn. części Chorwacji (kościół św. Katarzyny w Zagrzebiu, kościoły franciszkanów i urszulanek w Varaždinie) oraz w Słowenii (katedra w Lublanie, pałac w Mariborze, Hrastovcu); powstawały wybitne dzieła rzeźbiarskie i malarskie. W XIX w. w Chorwacji, Słowenii i Serbii zapanował klasycyzm, później eklektyzm; budowle projektowane były w większości przez architektów wiedeńskich i ich uczniów (Teatr Narodowy i pałac Jelačicia w Zagrzebiu w stylu neorenesansowym). Z pocz. XX w. powstawały obiekty w stylu secesji wiedeńskiej. W pierwszym dziesięcioleciu XX w. w Słowenii zaznaczyła się działalność architekta i urbanisty J. Plečnika. Rzeźba, która od XII w. towarzyszyła architekturze, gł. drewniana (dużo pięknych dzieł powstało w okresie baroku: ołtarze i figury, bogaty zbiór w muzeum w Lublanie) rozwinęła się szczególnie na przełomie XIX i XX w., działali m.in. rzeźbiarze: F. Ubavkić, D. Jovanović, S. Roksandić, A. Gangl, I. Zajec. W XX w. najsłynniejszym rzeźbiarzem był I. Meštrović, Chorwat; wykonał wiele rzeźb w kamieniu (m.in. Mauzoleum Račiciów w Cavtacie oraz pomniki: Nieznanego Żołnierza, Wdzięczności Francji i Zwycięzcy w Belgradzie, także w Splicie, Zagrzebiu) oraz w drewnie (o tematyce religijnej, inspirowany rzeźbą bizantyjską). Wybitnymi rzeźbiarzami XX w. byli też: T. Rosandić (m.in. słynne Rozigrane konie u wejścia do gmachu parlamentu w Belgradzie i Mauzoleum Petronoviciów na wyspie Brač) oraz A. Augustinčic (rzeźba Jeździec przed siedzibą ONZ w Nowym Jorku), wyróżniają się: P. Palavičini, R. Stijovič, S. Stojanovič, V. Radauš, B. i Z. Kalin, V. Jocič (m.in. motywy oświęcimskie), M. Krković. Dawne malarstwo na tych ziemiach to freski (kościół św. Michała w Stonie, XI w.; z czasów dyn. Nemanijciów zachowało się w monastyrach ok. 6000 fresków religijnych i historycznych) oraz rzadkie ikony. Malarstwo serbskie po stagnacji w okresie tureckim przeżywa rozkwit w XIX w.; tworzą klasycyści (A. Teodorović, K. Danail, N. Aleksić), romantycy (P. Simić, V. Radović, D. Jakšić) oraz realiści (D. Krstić, U. Predić). W Chorwacji i Słowenii w XIX w. (okres odrodzenia narodowego) działali m.in. romantycy - V. Karas, F. Kikerec; realista - N. Mašic, impresjoniści - J. Račic, V. Bukovac, M. Kraljević; pejzażyści - M. K. Crnčić, E. Vidović. Wyróżnia się grupa impresjonistów słoweńskich - R. Jakopić, F. Vesel. I. Grohar. W XX w. wszystkie kierunki europejskie znalazły odbicie w malarstwie jugosłowiańskim (np. P. Dobrović - kubizm, J. Bijelić - fowizm i ekspresjonizm, S. Aralica - kubizm i surrealizm), działa grupa malarzy nawiązujących do folkloru; na wysokim poziomie stoi XX-w. grafika (P. Križanić, M. Čirić). Nowoczesna architektura to obiekty reprezentujące tzw. "styl międzynarodowy" oraz budowle łączące modernistyczne tendencje z miejscowymi tradycjami budowlanymi, szczególnie wyróżniają się obiekty i zespoły związane z turystyką na wybrzeżu adriatyckim oraz w Słowenii (Alpy Julijskie).
SERBSKA SZTUKA, DZILAS Milovan, SŁOWEŃSKA SZTUKA
- OSTROGORSKI, Gieorgij (1902-76)
- DANIČIĆ Djuro, (1825-82)
- MARKOVIĆ, Franjo (1845-1914)