nauka zajmująca się zachowaniem ludzi i zwierząt na podstawie obiektywnych metod: obserwacji i rejestracji zachowań w warunkach naturalnych i eksperymentalnych. Rozwija się od przełomu XIX/XX w. Badania etologów przyczyniły się do poznania reaktywności seksualnej, rytuałów godowych itp. w świecie przyrody, a także ewolucji zachowań seksualnych. Przez dłuższy czas wyniki tych badań odnoszone do seksualności człowieka budziły opory i sprzeciw. Od drugiej połowy XX w., zwłaszcza od czasu "rewolucji seksualnej" w końcu lat 60., zaczęto akceptować zarówno ideę ewolucji zachowań seksualnych, jak i podobieństw tego typu zachowań w świecie przyrody z ludźmi. Utrzymywał się jednak pogląd, że mimo wielu podobieństw istnieją istotne jakościowe różnice, np. orgazm kobiecy nie ma odpowiednika u samic, jedynie człowiek jest aktywny seksualnie w okresie fizjologicznej niepłodności, współżyje twarzą w twarz z drugą osobą i wynika to z personalizacji. Najnowsze badania etologów obaliły te stwierdzenia. Okazało się, że np. szympansy bonobo, żyjące w Zairze współżyją w różnych pozycjach i także "twarzą w twarz", w okresach niepłodności fizjologicznej samic, rozpowszechnione są kontakty osobników tej samej płci, a także promiskuityzm. Również badania transkulturowe dotyczące doboru partnerów ujawniły, że więcej jest aniżeli sądzono cech wspólnych w kryteriach doboru partnera. Z badań etologów można wyciągnąć kilka istotnych wniosków: nie ma jakościowej różnicy w zachowaniu seksualnym zwierząt i ludzi; aktywność seksualna ma również pozaprokreacyjne znaczenie; konieczna jest rewizja takich pojęć, jak "prawo naturalne", "ekologia".
etologia
Miłość i sex