teorie definiujące pojęcie kwasów i zasad; pierwszą, tzw. tlenową teorię kwasów, sformułował H. Lavoisier 1778 (własności kwasów tłumaczył obecnością tlenu); opracowana przez H.B. Davy'ego 1814 wodorowa teoria kwasów definiowała, iż zasadniczym elementem kwasów jest wodór; uzupełnieniem tego poglądu były stwierdzenia J. Liebiga 1838 oraz Th. Grahama 1833, że o własnościach kwasowych decyduje atom lub kilka atomów wodoru, które mogą zostać wymienione na metal; do najważniejszych teorii zalicza się jonową (tzw. klasyczną) t. Arrheniusa 1887 - kwasami są związki chem., które w roztworach mogą dysocjować z odszczepieniem jonu wodorowego H+, a zasadami związki dysocjujące z odszczepieniem jonu wodorotlenowego OH-; protonolityczna teoria Brönsteda i Lowry'ego 1923 (najczęściej stosowana) określa kwas jako donor protonów, a zasadę jako akceptor protonów; elektronowa teoria Lewisa 1926, rozszerza pojęcie kwasów i zasad, opisując układy nie zawierające protonów oraz powiązanie właściwości kwasowo-zasadowych z budową elektronową związku; wg tej teorii kwasami są substancje spełniające rolę akceptora wolnej pary elektronowej, zasadami zaś substancje spełniające rolę donora pary elektronowej; wzajemną reaktywność kwasów i zasad Lewisa wyjaśnia teoria twardych i miękkich kwasów opracowana 1963 przez R.G. Pearsona.
- ZASADY, wykazujące właściwości...
- AKCEPTOR, (chem. 2)
- BRÖNSTED Johannes Nicolaus, (1879-1947)