(mat.) dla funkcji f(P) określonej na pewnej powierzchni S c.p. oznacza się symbolem
i określa wzorem
, gdzie powierzchnia S została podzielona na elementy powierzchni ΔSi, a Pi jest dowolnie wybranym punktem wewnątrz ΔSi; w najprostszym przypadku, gdy powierzchnia zadana jest równaniem jawnym z = z(x, y), c.p. ma postać:
, gdzie całkowanie przebiega po Ω - obszarze zmienności zmiennych x, y; w przypadku gdy powierzchnia zadana jest parametrycznie: x = x(u, v), y = y(u, v), z = z(u, v) to:
, gdzie E(u, v) = xu2 + yu2 + zu2, G(u, v) = xv2 + yv2 + zv2, F(u, v) = xu xv + yu yv + zu zv (
itd.), Ω - obszar zmienności parametrów u i v.
- OSTROGRADSKI, Michaił W. (1801-62)...