Reklama

RUCH

(fiz.)

zmiana położenia jednego ciała względem drugiego, traktowanego jako układ odniesienia; z r. mamy także do czynienia w przypadku przemieszczania się zaburzeń pól fizycznych; szczególną rolę w fizyce odgrywają tzw. inercjalne układy odniesienia (związane z nieruchomymi gwiazdami lub poruszające się względem nich ruchem jednostajnym); najprostszym r. jest r. punktu materialnego (ciała o masie zlokalizowanej w jednym punkcie); r. ciała opisujemy za pomocą odpowiednio dobranych i zależnych od czasu współrzędnych (kartezjańskich, biegunowych itp.), spełniających równania r.; podstawowe z nich to równania Newtona, które dla punktu materialnego mają postać: obrazek , gdzie obrazek jest wektorem wodzącym ciała względem wybranego układu odniesienia, wielkość F jest przyspieszeniem ciała, a jest wypadkową sił działających na ciało; krzywa, jaką zakreśla poruszające się ciało, nazywa się torem tego ciała (jeśli krzywa ta leży w określonej płaszczyźnie, to r. jest płaski); r. po linii prostej nazywa się r. prostoliniowym, a po linii krzywej - krzywoliniowym; najważniejszą wielkością charakteryzującą r. jest przyspieszenie : w r. jednostajnym po linii prostej przyspieszenie jest równe zeru, a wektor prędkości jest stały; w r. jednostajnie zmiennym wektor przyspieszenia jest różny od zera i stały; w najogólniejszym przypadku r. niejednostajnie zmiennego różny od zera wektor przyspieszenia zmienia się w czasie; ważną kategorię stanowią r. okresowe, w których wielkości, takie jak położenie, prędkość, przyspieszenie, w chwilach t0 i t1 są takie same, jeśli różnica jest wielokrotnością pewnego charakterystycznego czasu T (zwanego okresem r.); szczególnym przypadkiem r. okresowego jest r. harmoniczny, w którym współrzędne są opisane funkcją sinus lub cosinus, a siła (a więc i przyspieszenie) jest proporcjonalna do wychylenia ciała z położenia równowagi i przeciwnie do niego skierowana; r. takim porusza się tzw. oscylator harmoniczny, którego przykładem jest wahadło matematyczne; dla ciał niepunktowych oprócz r. postępowego (w którym wszystkie punkty poruszają się tak samo) może mieć miejsce r. obrotowy, w którym zmienia się orientacja przestrzenna ciała (dowolny r. bryły sztywnej można rozłożyć na r. postępowy i r. obrotowy).

Reklama

Powiązane hasła:

PRĘDKOŚĆ, PĘD, RANSOM

Podobne hasła:

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama