(1872-1936)
dyplomata sowiecki; od 1905 czł. SDPRR (mienszewik); 1904-18 na emigracji (1917 pomógł Leninowi wrócić do Rosji); 1918 wstąpił do partii bolszewickiej i od tegoż roku komisarz ludowy (minister) spraw zagranicznych; podpisał traktaty z Niemcami brzeski (1918) i w Rapallo (1922); twórca radzieckiej służby dyplomatycznej; od poł. lat 20. wskutek choroby utracił wpływy, formalnie ustąpił 1930.