Oswald Arnold Gotfried (1880-1936)
filozof niem.; studiował matematykę, nauki przyrodnicze i filozofię, całe życie zachowywał status prywatnego uczonego, zajmując się pracą pisarską i podróżując z odczytami; jego dzieło Zmierzch Zachodu (1919) uważane jest za sztandarowy manifest tendencji katastroficznych w myśli XX w. Punktem wyjścia S. było przekonanie, że wszystko podlega powszechnym prawom powstania i ginięcia, narodzin i śmierci, przechodzenia stadiów rozwoju od młodości przez dojrzałość do śmierci; historia jest historią kultur, każda z nich stanowi organiczną całość i także podlega tym prawom. Kultura europejska znalazła się w stanie schyłkowym (określanym przez S. jako cywilizacja), trzeba umieć się zachować w tym okresie, zmierzch kultury to bowiem zarazem okres jej dopełnienia. Do spełnienia tego ostatniego cywilizacyjnego stadium kultury eur. szczególnie powołani są Niemcy; tak, jak cesarstwo rzymskie było dopełnieniem i końcem kultury antycznej, tak imperium germańskie musi stać się zamknięciem biegu kultury zachodnioeuropejskiej. Zasługą S. było zastąpienie tradycyjnego obrazu liniowo rozwijającej się historii powszechnej dziejami analogicznych w swoim przebiegu rozmaitych samoistnych kultur; S. wyróżnił osiem takich wzajemnie izolowanych kultur: babilońską, egipską, chińską, hinduską, meksykańską, antyczną, zachodnioeuropejską i rodzącą się kulturę rosyjską. Do koncepcji S. nawiązywali niemieccy faszyści. Gł. dzieła: Der Untergang des Abendlandes, Weltgeschichte Perspektiven, Der Menchs und die Technik.
- Spengler Oswald, (1880-1936)
- historiozofia, (historia + gr. sophia...
- kierunki filozoficzne, Filozofia starożytna:...