właśc. Josip Broz (1892-1980)
polityk jugosłowiański pochodzenia chorwackiego, marszałek; od 1910 czł. partii socjaldemokratycznej, podczas I woj. świat. w armii austr., od 1915 w niewoli ros. na Syberii, 1918 wstąpił do Armii Czerwonej; 1920 wrócił do kraju i wstąpił do nielegalnej Komunistycznej Partii Jugosławii (KPJ), kilkakrotnie więziony, od 1934 we władzach partii; 1936 organizował w Paryżu pomoc dla republikańskiej Hiszpanii, od 1937 sekretarz generalny KPJ (pod ps. Tito); 1941 po agresji Niemiec na Jugosławię organizator ruchu partyzanckiego, Antyfaszystowskiej Rady Wyzwolenia Nar., od 1943 przew. Nar. Komitetu Wyzwolenia Jugosławii (pełniącego rolę rządu tymczasowego na wyzwolonych obszarach); 1944 doprowadził do ustąpienia Niemców z Jugosławii; jego oddziały zwalczały nie tylko Niemców i wspierających ich ustaszów, ale też wiernych królowi Piotrowi II czetników; od VI 1945, na mocy kompromisu z królem, premier rządu jedności nar., od XI 1945 (po przekształceniu państwa w republikę) premier i minister obrony nar., utrwalał ustrój socjalistyczny, sprzeciwiając się równocześnie uzależnieniu Jugosławii od ZSRR (1948 konflikt ze Stalinem doprowadził do zerwania stosunków dyplomatycznych obu państw); wybrał własną drogę przemian ustrojowych zw. titoizmem (rozległa samorządność przeciwna ros. centralizacji, bliskie stosunki z państwami zach., udział w ruchu państw niezaangażowanych, suwerenność ZKJ w ramach ruchu komunistycznego); od 1953 prezydent (od 1974 dożywotnio), otoczony oficjalnym kultem, dysponował faktycznie władzą dyktatorską, której używał dla tłumienia konfliktów narodowościowych; ustanowił rotacyjny system władzy po swojej śmierci, który jednak się nie sprawdził, i przyczynił się do rozbicia federacyjnej republiki Jugosławii.
KOMUNISTYCZNE BIURO INFORMACYJNE, USTASZE, TUDJMAN, CZETNICY, GLIGOROW, BROZ, JUGOSŁAWIA
- TITO, Dennis (ur. 1940)
- mi to tita//mi to tito, ‘nic mnie to nie obchodzi’...
- a mi to tito, ‘mnie to nie obchodzi’...