ugrupowanie rel. powstałe w obrębie Kościoła rzymskokat. jako protest przeciw postanowieniom Soboru Watykańskiego I o nieomylności papieża; utworzyli własną organizację i hierarchię, odrzucili dogmaty maryjne, celibat, posty, spowiedź indywidualną i łacinę w liturgii; połączeni z holenderskimi jansenistami uczynili z Utrechtu centrum kościołów starokat. i narodowokat., tworząc Unię Utrechcką Kościołów Starokat.; działają w Niemczech, Holandii, Austrii, Szwajcarii, w Polsce obejmują Starokatolicki Kościół Mariawitów, Katolicki Kościół Mariawitów, Kościół Polskokatolicki.
POLSKA. LUDNOŚĆ. KOŚCIÓŁ STAROKATOLICKI, ŚWIĘCENIA, ŚWIATOWA RADA KOŚCIOŁÓW