w dokumentach gminy żydowskiej Amsterdamu Uriel Abadot postać historyczna, tytułowy bohater dramatu Karla Gutzkowa
Urodził się w Porto w 1585 w arystokratycznej rodzinie pochodzenia żydowskiego. Odebrał chrześcijańskie wykształcenie, ukończył studia prawa kanonicznego na uniwersytecie w Coimbrze i sprawował funkcję kościelnego skarbnika, ale dręczyły go wątpliwości co do zgodności wiary chrześcijańskiej z rozumem. Rozpoczął studia Tory, zrezygnował ze stanowiska i z matką oraz dwoma braćmi udał sie do Amsterdamu, by tam nawrócić się na judaizm (ojciec pozostał i w kraju i przy wierze katolickiej). Teraz z kolei zaczął mieć wątpliwości nie tyle do Tory, ale do tradycji ustnej (czyli Talmudu). W ogłaszanych po portugalsku pismach wydrwiwał rozmaite rytuały (np. obrzezanie) i religijne akcesoria (filakterie, mezuzy czy szale modlitewne). W 1618 r. rabin Wenecji Leon Modena rzucił na niego klątwę, którą powtarzali rabini innych europejskich gmin. Acosta prezentował poglądy coraz bardziej radykalne, zaczął twierdzić że dusza ludzka jest śmiertelna, a przykazania są dziełem człowieka. Jego dzieła były palone, a ponieważ jego poglądy obrażały tak religijnych żydów, jak chrześcijan – został aresztowany (i wkrótce wypuszczony po zapłaceniu wysokiej grzywny, która pozbawiła go środków do życia). Wyczerpany kilkuletnią samotnością – nawet bracia go potępili – i biedą postanowił powrócić do gminy. W synagodze musiał odwołać swoje poglądy, następnie przywiązany do kolumny został poddany publicznej chłoście, a w końcu musiał położyć się na progu synagogi i wszyscy członkowie gminy przeskakiwali przez niego. Klątwa została zdjęta, po czym Acosta w ciągu kilku dni spisał autobiografię Wizerunek własny żywota, w której podtrzymał swoje heretyckie poglądy i wykpił cały rytuał zdejmowania klątwy (Nawet małpy nie mogłyby pokazać światu tak wstrząsającego postępowania ani śmieszniejszego zachowania), a następnie strzałem w głowę odebrał sobie życie. W 1846 r. niemiecki romantyk Karl Gutzkow na zachowanym łacińskim przekładzie autobiografii oparł dramat Uriel Acosta. Oba te dzieła sprawiły, że postać Acosty stała się sztandardowym przykładem wolnomyśliciela dręczonego za swoje poglądy przez nietolerancyjne otoczenie.