postać z Iliady i Odysei Homera
Syn Telamona i Periboi, grecki bohater spod Troi. Opisywany przez Homera jako „tarcza Achajów” uważany był za najmężniejszego z Greków po Achillesie; zginął samobójczą śmiercią, do której doprowadziła go porażka w toczonym z Odyseuszem sporze o zbroję Achillesa (tak Homer w XI ks. Odysei) i gniew Ateny: obydwa elementy prowadzą Ajasa do obłędu, hańbę którego – jak uważa – może zmyć jedynie samobójstwo. Upadek i śmierć Ajasa opisuje też tragedia Ajas Sofoklesa, na podobny temat w młodości miał pisać tragedię (nigdy nie ukończoną) cesarz August, losy bohatera zajmowały również dwu innych poetów łacińskich: Liwiusza Andronika i Enniusza. Za czasów napoleońskich włoski poeta Ugo Foscolo w osnutej na podstawie opowieści o śmierci Ajasa sportretował Napoleona, gen. Moreau i Fouché’go. W Iliadzie pojawia się także postać Ajasa Małego, znakomitego włócznika greckiego.