bohater i narrator powieści Fiodora Dostojewskiego Gracz
Powieść jest psychologicznym studium człowieka patologicznie uzależnionego od gier hazardowych. Aleksy Iwanowicz podróżuje po Europie szlakiem kasyn, z odwiedzanych miejsc pamięta tylko domy gry. Pozornie pragnie wygrać majątek, ale każdą zdobytą sumę i tak używa, by móc ponownie zasiąść do ruletki. Ludzie nie mają dla niego znaczenia, niszczy nawet jedyną miłość swego życia. Antypatyczny i gwałtowny nie zwraca uwagi na niczyje uczucia. W niemieckim kurorcie Ruletenberg przegrywa najpierw znaczną sumę powierzoną mu przez ukochaną Polinę, następnie wciąga w hazard starą krewną swojego opiekuna, generała, i doprowadza ją do całkowitej ruiny (co oczywiście odbija się na sytuacji materialnej całej rodziny). Wygrawszy dla Poliny ogromny majątek nie potrafi jednak dojść z nią do porozumienia i zostaje sam z przeznaczonymi dla niej pieniędzmi. Ostatecznie wiąże się z dawną kochanką generała i raz jeszcze przepuszcza wszystko w kasynach. Znowu samotny i w nędzy nie umie jednak znaleźć innego sposobu na istnienie, jak dalsza gra. Kreując tę postać, Dostojewski rozliczał się z wieloletnim okresem własnego życia, kiedy to sam pogrążył się w hazardowym nałogu.We francuskim filmie (reż. C. Autant-Lara, 1959 r.) rolę Aleksego grał Gerard Philipe, w radzieckiej ekranizacji z 1972 r. (reż. A. Bałatow) Nikołaj Burłajew, a w najnowszej z 1997 r. (reż. K. Makk) – Dominic West.