główna postać kobieca z tragedii Juliusza Słowackiego Mazepa
Amelia to piękna i młoda druga żona potężnego Wojewody. Małżeństwo nie jest szczęśliwe: stary mąż jest chorobliwie zazdrosny, sama zaś Amelia darzy wielkim – choć dobrze skrywanym – uczuciem pasierba, Zbigniewa. Sytuację dodatkowo komplikuje przybycie na zamek króla Jana Kazimierza, który sam ma nieczyste intencje wobec pięknej wojewodziny. W tej grze uczuć i pożądań orientuje się tylko Mazepa, królewski paź, odkrywający również miłość Zbigniewa do młodej macochy. Kierowany współczuciem próbuje osłaniać Amelię, którą wrażliwość i szlachetność czyni bezbronną wobec ślepych aktów podejrzliwości męża, zakusów króla i tajemnic własnego serca. Dopiero gdy doprowadzony do ostateczności Zbigniew odbiera sobie życie, Mazepa uświadamia Amelii, że była miłością życia pasierba. Załamana okrucieństwem męża, zasadzkami losu i daremnością własnych uczuć nieszczęśliwa dziewczyna zażywa przy trumnie ukochanego truciznę. W ekranizacji dramatu dokonanej przez G. Holoubka (1975 r.) rolę Amelii grała Magdalena Zawadzka.