(1404-72)
wł. architekt, rzeźbiarz, malarz, teoretyk sztuki wczesnego renesansu, humanista i uczony zajmujący się prawem, filozofią, literaturą, muzyką; najsilniej związany z Florencją. W traktatach O malarstwie, O rzeźbie, O sztuce budowania zawarł całą ówczesną wiedzę o sztuce, rozszerzoną o własne poglądy wynikające z aktywnej praktyki i refleksji twórczej. Dzieła A. wywarły wielki wpływ na rozwój sztuki renesansowej: proponował poznawanie dzieł antyku, postulował harmonię kompozycji, dopasowywanie formy do treści (tematu). Pierwszy w czasach nowożytnych opisał zasady perspektywy w malarstwie oraz proporcji ciała ludzkiego w rzeźbie, zgodne z antycznym kanonem Witruwiusza. Po raz pierwszy w architekturze nowożytnej (kościół San Francesco zw. Tempio Malatestiano) zastosował schemat rzym. łuku triumfalnego oraz spiętrzył w fasadzie Palazzo Rucellai we Florencji różne porządki architektoniczne (toskański, joński, kompozytowy). Stworzył również prekursorski (stosowany później w baroku) typ wnętrza kościelnego o otwartych na nawę główną kaplicach. Zob. też: kanon, perspektywa, Francesca Piero della, architektura.
- ALBERTI Leone Battista, (1404–72)
- LEON, Pochodzenia łacińskiego,...