(1880-1918)
poeta, eseista, teoretyk sztuki związany z ruchem franc. awangardy lit. początku XX w. W 1900 r. zamieszkał w Paryżu, gdzie stał się czołową postacią cyganerii skupionej w dzielnicach Montmartre i Montparnasse. Jako poeta zadebiutował w 1909 r. zbiorem Zwierzyniec albo Świt Orfeusza, napisanym jeszcze wierszem regularnym. Dwa zbiory, które wyznaczyły kierunek i kształt poezji współcz., powstały w l. 1913 - Alkohole i 1918 - Kaligramy. Nowatorska poezja A. posługuje się elipsą, wykorzystuje mowę potoczną, wyzbywa się interpunkcji i wprowadza telegraficzną stylistykę; zapis poezji przypomina grafikę, pojawia się również nowy typ metafory. Twórczość A. nie ogranicza się wyłącznie do poezji - wraz z P. Picassem sformułował zasady kubistycznej estetyki w dziele Kubiści, rozważania estetyczne (1913). Istotny dla aktywności poety stał się udział w I wojnie światowej, której groza zaciążyła na jego psychice (powstała wówczas powieść Poeta zamordowany, 1916). Motyw wojny, jej okrucieństwo stają się odtąd - prócz tematu miłości - ważnym elementem twórczości poety. A. zwolniony ze służby, osłabiony wskutek odniesionych ran, zmarł na hiszpańską grypę w pierwszym dniu pokoju. Dla Jacqueline Kolb, która była żoną A. przez kilka miesięcy aż do przedwczesnej śmierci, powstał jeden z najpiękniejszych liryków poety Prześliczna rudowłosa - wyznanie, autobiografia i testament, przeczucie zbliżającej się śmierci. A. jest także autorem sztuki Cycki Terezjasza (1917), która zapoczątkowała surrealizm. Ten skandalista, poeta i teoretyk stał się w trakcie swego krótkiego życia prekursorem wielu prądów, jak kubizm, dadaizm, fowizm.