(gr. dilogos = rozmowa)
1) Rozmowa co najmniej dwóch osób, podstawowa forma wypowiedzi w dramacie służąca, podobnie jak i w epice, charakterystyce postaci, rozwojowi fabuły
oraz prezentacji okoliczności wydarzeń. W utworach epickich d. występować może w narracji jako mowa przytoczona ( mowa niezależna, zależna i pozornie zależna), w liryce może maskować właściwy tok monologowy wypowiedzi, służyć dramatyzacji, np. Król Olch J.W. Goethego. 2) Utwór lit. z pogranicza literatury i filozofii, którego twórcą był Platon, autor 27 d. zawierających zarys sytuacji, charakterystykę mówców oraz specyficzny dyskurs polegający na dochodzeniu do sformułowania prawdy poprzez zadawanie pytań. Nazwisko gł. bohatera i sposób prowadzenia rozmowy przyczyniły się do ukształtowania pojęcia d. sokratycznego. W lit. nowożytnej d. stał się jedną z form eseju, np. w XIX w. Dialogi fikcyjne ang. poety i eseisty W.S. Landora. 3) W lit. staropolskiej gatunek lit. często przeznaczony na scenę, miał formę rozmowy, niekiedy pisany prozą, zróżnicowany tematycznie, w teatrze jezuickim na ogół dotyczył aktualnych tematów.