(1541-1614)
malarz hiszp. pochodzenia gr. Młodość spędził na Krecie, gdzie praktykował malując ikony. Następnie przebywał w Wenecji i w Rzymie; prawdopodobnie był uczniem Tycjana. W 1575 r. przeniósł się do Hiszpanii, w 1577 na stałe osiadł w Toledo. We wczesnym okresie twórczości ulegał wpływom Tintoretta; stworzył własny niepowtarzalny styl o mocnej dramaturgii. Malował wydłużone, wyciągnięte ku górze sylwetki osób z dramatycznie skręconymi ciałami, co dodatkowo podkreślała płynność lini; najwybitniejsze prace z tego okresu to Pogrzeb hrabiego Orgaza, Adoracja imienia Jezusowego, Expolio (Obnażenie Chrystusa przed ukrzyżowaniem). Używał barw głębokich, czasem przełamanych, o nietypowej kolorystyce, osiągając niespotykane u innych twórców rozedrganie i wibrację przestrzeni. Umiał wydobyć powagę, skupienie lub nieujawniane emocje portretowanych osób, np. Portret inkwizytora Nino de Guevara. W późnym okresie twórczości El G. pogłębił ekspresję, malował ze swobodą świadomie deformując i odrealniając przestrzeń, barwy napełniał światłem uzyskując wewnętrzną świetlistość, niematerialność i mistycyzm przedstawianych postaci, np. Zesłanie Ducha Świętego, Laokoon, Apokalipsa, Wniebowzięcie Marii i in.