(ang. happen = zdarzać się)
wydarzenie artystyczne ojednorazowym charakterze, wktórym zdarzenia łączące lub wykorzystujące elementy rzeczywistości, muzyki, teatru, działań plastycznych angażują publiczność działając jednocześnie na wiele zmysłów. H. nie jest zjawiskiem jednorodnym, lecz zbiorem różnorodnych zjawisk. Polega na nieciągłości (zarówno zdarzenie, jak iemocje mogą się nie zaczynać inie kończyć), na właśnie trwającym procesie twórczym, którego śladem tylko może być dokumentacja lub fotografia; wh. istotną rolę odgrywa możliwość zróżnicowanych percepcji zarówno ukażdego zuczestników, wykonawców, jak obserwatorów. Pierwowzorów h. można szukać wprowokacjach ispektaklach dadaistyczno-surrealistycznych wl. 1905-30. Wl. 50. zaistniało wiele zdarzeń artystycznych będących reakcją iprotestem przeciwko konwencjom estetycznym (np. koncerty J. Cage’a, antropometrie Y.Kleina, działania z"nieskończenie rozciągającą się linią bieli" P. Manzoniego, baletowe próby M. Cunningham, działania nawiązujące do zen-buddyzmu grupy Guti zOsaki). Spośród happenerów, ize względu na pionierskie działania, iteoretyczne próby, najsłynniejszymi byli Amerykanin A. Kaprow (1959), Niemiec W. Vostell, Francuz J.J. Lebel. H. dążył do zniesienia antynomii między życiem asztuką, stawiał wmiejscu faktu artystycznego - artystyczną prowokację. Dawał prawo irealizował potrzeby aktywnego, twórczego uczestnictwa widzów wzdarzeniu. H. amer. budował portret współcz. cywilizacji, graniczył zteatrem lub zrytuałem (A. Kaprow, C. Oldenburg, R. Grooms, R. Whitman, D.Higgins); h. niem. poprzez zestawienie obrazu dostatniej rzeczywistości icywilizacji konsumpcyjnej zelementami kojarzącymi się zwojną (pistolety, rozdarte mięso, eksplozje, łóżka szpitalne) kompromituje iukazuje dwuznaczność pozornie niezakłóconej egzystencji (W.Vostell, J. Beuys); h. franc. miał charakter kontestacji, wprowadzał publiczność wekstazę itrans, uwzględniał czynnik metafizyczny, burzył ograniczenie, "odświeżał iuintensywniał percepcję" - jak określał jego twórca J. Lebel. WPolsce h. uprawiali m.in. T. Kantor, W. Borowski, A. Matuszewski.
- HAPPENING, (ang.) zdarzenie; jedna...
- hiperrealizm, nurt wsztuce współcz.,...
- efemeryczna sztuka, wielopostaciowa tendencja...