Reklama

Kantor Tadeusz

(1915-90)

malarz, scenograf, reżyser. Wokresie okupacji stworzył wKrakowie Teatr Niezależny, wktórym wystawiano Balladynę, Powrót Odysa. W1948 współtwórca Grupy Plastyków Nowoczesnych wKrakowie, która zorganizowała drugą (po Arsenale) po wojnie wystawę sztuki awangardowej. W1955 wraz z M. Jaremą założył teatr Cricot 2 nawiązujący do działającego wlatach 30. awangardowego teatru plastyków Cricot. K. należał do tych twórców, dla których sztuka stanowi całość: malarstwo, ambalaże, collage, teatr, zdarzenia - cricotage, manifesty ihappeningi to całościowy nurt pracy. Ambalaże związane zdziałalnością plastyczną iteatralną artysty stanowiły nowy sposób artystycznego postępowania poprzez opakowywanie przedmiotów, osób, dzieł sztuki, był to rodzaj klucza do twórczości K. Zaczął robić je w1964 wSzwajcarii, aManifest ambalaży powstał 2 lata wcześniej, również wSzwajcarii. Kantorowskie ambalaże początkowo nawiązywały do collage’ów czasów Awangardy Krakowskiej, były jednak kolażem wielowarstwowym, omniejszej metaforyce, zmuszały do skojarzeń rozległych inieoczekiwanych. Wobrazach iw teatrze K. pojawiają się koperty, torby, pakunki, worki sugerujące formą zakrycie, nieujawnienie, ale odkrywające inne skojarzeniowe sensy. Koperty, nazywane przez artystę envelopages (franc. envelope - koperta), określano "a. metaforycznymi" - "a. konceptualnymi": "opakować piętę Achillesa", "opakować jabłko Wilhelma Tella", "opakować jajko Kolumba", "opakować miecz Damoklesa" - to hasła envelopages. Najbardziej charakterystyczny dla sztuki K. był powtarzany wdziesiątkach wersji parasol, októrym twórca mówił, że "jest opakowaniem wielu ludzkich spraw", przedmiot ten stał się znakiem rozpoznawczym K.-malarza, azwykłe składane krzesło opakowane wmozaikę było iprowokacją, iironią, iready made. Wsztuce K. pojawiały się szmaty, ubrania, płaszcze, kurtki mające wewnątrz strukturę ludzkiej figury, wteatrze formy te sugerowały obecność człowieka. Za ambalaże K. otrzymał swe najbardziej prestiżowe nagrody. Manifesty wyznaczały koleje drogi twórczej K. zarówno wteatrze, jak iplastyce. Teatr Zerowy ("gra zpustką") poprzedził Teatr Śmierci, wWariacie izakonnicy pojawia się Maszyna Aneantyzacyjna będąca iscenografią, ijednym zpierwszych wPolsce environment, arodzaj ambalażu Infantka zVelzqueza zagrała w1991 r. wDziś są moje urodziny. Teatr całkowity łączył się wczasie zpowrotem do "gry zWitkacym" oraz zhappeningiem nazywanym przez K. Teatrem Wydarzeń lub Teatrem Happeningowym, aby w1969 zrobić miejsce dla Teatru I(Niemożliwego), które łączyły się zpowstaniem Bio-obiektów. W1975 K. zrezygnował znieskończonej gry, aby ogłosić Manifest Teatru Śmierci, później nazywanego Teatrem Miłości iŚmierci. Wteatrze K.w1974 pojawiły się kolejne manekiny, które potem zagrały wUmarłej klasie (1974) iprzewijały się jako postaci, np. Człowiek zwalizkami (postać-ambalaż zhappeningowej Kurki wodnej).

Reklama

Podobne hasła:

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama