kalka językowa ang. neologizmu "newspeak", który stworzył na potrzeby swej powieści Rok 1984 G. Orwell, na oznaczenie urzędowego jęz. Oceanii, totalitarnego państwa. Określa język propagandy polit., który zgóry uniemożliwia samodzielność iswobodę myślenia obywateli, zakłada fałsz ikłamstwo, istnienie jedynej słusznej racji, przekreśla dialog. N. jest instytucją samą wsobie, stanowiąc narzędzie terroru władzy. To język frazesów (np. wróg ludu, bakterie imperialistów, moralność socjalistyczna) często wykorzystywany wpropagandzie partyjnej iw lit. socrealistycznej. Przykładem obecności n. wjęz. są słowa zPoematu dla dorosłych A. Ważyka: "Upominamy się Partią ojasne prawdy", albo hasło "Uwaga! Wróg podsuwa ci wódkę". Autorem wnikliwej analizy n. jest M. Głowiński, autor książek Nowomowa po polsku (1990), Marcowe gadanie (1991), Peereliada (1993), wymieniając 4 cechy tak pojmowanej n.: jednowartościowość, współistnienie sloganów istereotypów, np. wprzemówieniach rocznicowych ipragmatycznych, magiczność słowa, arbitralność.
nowomowa
Słownik języka polskiego