gł. część zdania, podrzędna tylko wstosunku do podmiotu, zktórym łączy się zreguły wzwiązku zgody, oznacza czynność, stan, właściwość tego, na co wskazuje podmiot; wzdaniu wfunkcji orzeczenia występuje najczęściej czasownik osobowy iodpowiada na pytania: co robi? (Boguś czyta), co się znim dzieje? (Boguś rozmyśla), jaki jest? (Boguś jest wysoki), kim jest? ( Boguś jest ambitnym chłopcem). Ze względu na sposób wyrażania orzeczeń wyróżnia się: o. słowne, czyli czasownikowe, wyrażone osobową formą czasownika, np. Jaś gra na gitarze; o. słowno-imienne składające się złącznika iorzecznika, którym może być rzeczownik lub zaimek wformie N, np. Mój brat jest architektem. Nie jestem sobą, rzeczownik wM przy łączniku to, jest to, np. Przydawka jest to określenie rzeczownika, przymiotnik lub inny wyraz odmieniający się jak przymiotnik wformie M, np. Luiza jest pracowita. Mój kolega był pierwszy na mecie. Łącznikiem mogą być słowa posiłkowe być, zostać, okazać się, zrobić się, np. Moja mama jest polonistką. Mój brat został studentem. Małgosia staje się coraz piękniejsza. Staszek okazał się mądrzejszy, niż sądziłem. Zob. równoważnik zdania.
- orzeczenie, rola orzeczenia imiennego...
- ORZECZENIE, SYNONIM: uchwała, decyzja,...
- ORZECZENIE, rozstrzygnięcie wydawane...