(łac. perspectiva = widok)
1) Panorama; szeroki, otwarty widok na coś, widok na przyszłość, odległość czasowa umożliwiająca ogólną ocenę faktów. 2) Wmalarstwie: technika umożliwiająca przełożenie postrzeganego trójwymiarowego świata na dwuwymiarowy obraz. Grecy stosowali p. odwróconą polegającą na tym, że np. płaskorzeźby wgórnej partii budynku musiały być większe, by sprawiały wrażenie równych zdolnymi. Rzym. inżynier iarchitekt Witruwiusz (I w. p.n.e.) mówi ozjawisku projekcji icofania się obrazów. Japończycy zpowodzeniem stosowali p.ukośną. Istnieje b. wiele rozwiązań perspektywicznych przedstawiania na płaszczyźnie form, przedmiotów trójwymiarowych. Zgodnie zprawami widzenia: p. linearna, wktórej linie prostopadłe do obrazu przecinają się wpunkcie zbiegu. Wokresie poprzedzającym renesans eksperymentowana przez F. Brunelleschiego, rozwinięta przez artystów renesansowych, zwł. Piera della Francesca, P. Uccella, opisana szczegółowo przez L.B. Albertiego. Dogłębne doświadczenia zp. prowadził również Leonardo da Vinci (np. studium p. do Pokłonu Trzech Króli). Wzależności od położenia oka rozróżnia się p. czołową, zlotu ptaka, żabią, boczną, ukośną. P. krzywoliniową stosuje się, gdy przedmioty są oglądane zbardzo bliska; istnieje również p. zwieloma punktami zbiegu; Od początku XVI w. stosowano również p. powietrzną, uwzględniającą zmianę koloru wzależności od odległości; p. barwna (kolorystyczna) wykorzystuje złudzenie głębi wywołane przez różne kolory; p.iluzyjna ( iluzjonizm) uwzględnia ruch oglądającego; futuryści próbowali uchwycić przestrzeń iprzedmiot wruchu (np. Szermierka L. Chwistka), kubiści pokazać przedmiot oglądany jednocześnie zwielu stron. Wsztuce XX w. ukazanie przestrzeni wychodzi poza konwencjonalne ograniczenia p., co zapoczątkowali już wcześniej np. Leonardo da Vinci iP. Czanne.
- perspektywa, mieć przed sobą perspektywę...
- perspektywa, (widok, perspective...
- PERSPEKTYWA, rzut środkowy