(gr. prólogos)
wstępna część utworu; w dramacie antycznym pierwsza część służąca prezentacji postaci, czasem wyjaśnianiu zdarzeń przedakcji, pierwotnie był monologiem, później dialogiem, a nawet narracją; w utworze epickim wyjaśnia czas, miejsce zdarzeń oraz dzieje postaci, np. taką funkcję pełni Rodowód w Przedwiośniu S. Żeromskiego. W dramacie romantycznym p. jeśli nawet jest zamieszczony, nie pełni funkcji wprowadzającej do utworu, np. w Kordianie
J. Słowackiego jest polemiką lit. bez związku z treścią dramatu.