(łac. publicus = powszechny, społeczny)
artykuły, mowy, komentarze, teksty polemiczne, rozprawy, eseje, felietony, recenzje, szkice publikowane na antenie radiowej i telewizyjnej, w prasie codziennej, tygodnikach, miesięcznikach, podejmujące aktualne tematy z bieżącego życia polit., obyczajowego, kulturalnego, ekonomicznego; p. jako profesja środowiska dziennikarskiego informuje, wyjaśnia, komentuje podawane fakty z perspektywy idei, środowiska, w którego imieniu się wypowiada. Historycznie p. rozwijała się od chwili narodzin sztuki drukarskiej, co umożliwiło stworzenie swego rodzaju uniwersum myśli zapisanej w wydrukowanym piśmie. W pol. kulturze wyróżniamy p. renesansową (XVI w.), wielogatunkową, np. kazania, biografia pochwalna, elegia, nade wszystko mowa (podstawę stanowił przekład Retoryki Arystotelesa), np. mowa Jana z Ludziska O pochwale sztuki rymotwórczej, A. Frycza Modrzewskiego Łaski, czyli o karze za mężobójstwo, Mowa prawdomówcy..., S. Orzechowskiego Do króla Polski Zygmunta, J.D. Solikowskiego Ziemianin albo Rozmowa ojca z synem o sprawie Polski, P. Skargi Kazania sejmowe; p. Sejmu Wielkiego (XVIII w.), reprezentowaną przez H. Kołłątaja, S. Staszica, F.S. Jezierskiego, którzy artykuły, polemiki zamieszczali na łamach rządowego "Monitora", literaci klasycyzmu stanisławowskiego publikowali utwory na łamach "Zabaw Przyjemnych i Pożytecznych"; p. pozytywistyczną (XIX w.) reprezentowali m.in. A. Świętochowski, P. Chmielowski oraz literaci: B. Prus, E. Orzeszkowa, H. Sienkiewicz, zapełniając prasę warszawską (np. "Tygodnik Ilustrowany", "Kłosy", "Bluszcz", "Gazeta Polska") nowatorskimi gatunkami dziennikarskimi: felieton, kroniki, reportaż, recenzja, artykuł, listy z podróży, esej; p. współczesną (2. połowa XX w.), która wykształciła gatunki sztuki dziennikarskiej związane z prasą, radiem, telewizją, internetem.
- publicystyka, poświęcić się publicystyce...
- PUBLICYSTYKA, SYNONIM: felietonistyka...
- PUBLICYSTYKA, typ przekazu medialnego...