– Republika Włoska (Repubblica Italiana), państwo w południowej Europie, w basenie Morza Śródziemnego, leżące na Półwyspie Apenińskim i wyspach. Największe z nich to Sycylia i Sardynia. Graniczy z Francją, Szwajcarią, Austrią i Słowenią. Na jego terytorium leżą dwa niezależne kraje – San Marino oraz Watykan. Pow. 301,218 tys. km2, ludność 57 mln. Jednym z najbardziej zaludnionych miast jest stolica: Rzym (2,7 mln). Ok. 800 tys. cudzoziemców, głównie z innych krajów Unii Europejskiej: Niemców, Brytyjczyków i Francuzów oraz krajów rozwijających się. Narodowym językiem jest włoski, ale w różnych regionach kraju mówi się też po niemiecku, francusku, słoweńsku. W. są republiką parlamentarną i większość władzy należy do tej właśnie instytucji – to on wyłania prezydenta, stanowi prawo. Prezydent wskazuje premiera i po uzyskaniu rekomendacji innych ministrów. Jedna z izb parlamentu, Senat, skupia przedstawicieli władz regionalnych, bowiem regiony (dwadzieścia) mają we Włoszech dość szeroką autonomię, pięć z nich, w tym Sycylia i Sardynia, dysponują też specjalną konstytucją poszerzającą ich niezależność. Gospodarka włoska w ostatnich dziesięcioleciach przechodziła od dominującego rolnictwa do przemysłu. Zachowały się jednak zasadnicze różnice w strukturze gospodarczej i poziomie rozwoju między bogatszą Północą kraju i biednym Południem. Duże znaczenie odgrywa turystyka. W. były założycielem Wspólnoty Europejskiej, są członkiem NATO i ONZ od 1955. Po II wojnie światowej zdeklarowały się konsekwentnie w swej polityce zagranicznej na rzecz procesu ścisłej integracji europejskiej. Spełniając kryteria konwergencji, weszły do grupy krajów wprowadzających Unię Gospodarczą i Walutową. Są zainteresowane rozwojem stosunków z krajami całego basenu Morza Śródziemnego. Najpoważniejsze problemy wewnętrzne to wspomniane różnice w rozwoju regionalnym, uwidocznione w latach 90. dążenia separatystyczne północnej części Włoch – Padanii, tradycyjny brak stabilności rządów oraz wyjątkowo silny wpływ przestępczości zorganizowanej – mafii – na życie polityczne kraju. Ujawniane od końca lat 80. powiązania największych partii i polityków z tą organizacją zaważyły na utracie autorytetu przez partie centrum na rzecz bardziej radykalnych ugrupowań z prawej i lewej strony sceny politycznej.
Włochy
Słownik Unii Europejskiej