dział wiedzy o sterowaniu, tzn. celowym oddziaływaniu na procesy, zapewniającym pożądany ich przebieg, a także o przepływie i przekazywaniu informacji w systemach; w węższym znaczeniu: dział nauki zajmujący się badaniem układów charakteryzujących się wysokim stopniem samosterowności, np. maszyny cybernetyczne, organizmy, społeczności; prekursorami c. byli R. Descartes i E.B. de Condillac, którzy pierwsi dopatrywali się analogii między procesami sterowniczymi w maszynach i organizmach żywych; za twórcę c. uważa się amerykańskiego matematyka Norberta Wienera, autora pracy Cybernetics or Control Communication in the Animal and the Machine (1948); w c. bada się układy jedynie z punktu widzenia ich działania, pomijając szczegóły ich budowy, co pozwala na porównywanie funkcjonowania maszyn, organizmów żywych czy społeczności; wiedza o działaniu organizmów żywych wykorzystywana jest do budowy urządzeń technicznych, natomiast znajomość zasad działania urządzeń technicznych pozwala często na pogłębienie wiedzy o działaniu organizmów żywych i społeczności. C. odwołuje się do wielu nauk, od logiki formalnej, matematyki i informatyki, po psychologię i socjologię; c. powiązana jest również z wieloma innymi działami nauki (elektronika, matematyka, biologia, ekonomika itp.). Znaczący wkład w rozwój c. jako gałęzi nauki wnieśli: L.P. Couffignal, N. Rashevsky, W.S. McCulloch, W. Pits, W.R. Ashby, K.J.W. Craig, C. Shannon, W. Sluckin, W. G. Walter, A. Ducrocq, a w Polsce: S. Bogusławski, H. Greniewski, J. Szapiro, M. Choynowski, M. Mazur.
- cybernetyka, ( cybernetics )
- GRENIEWSKI, Henryk (1903-72)
- ASHBY William Ross, (1903-72)