przyrząd do wykrywania i wskazywania, niekiedy także rejestracji, wartości promieniowania jonizującego, np. cząstek α, elektronów, promieniowania rentgenowskiego, promieniowania γ. Ze wzglκdu na rodzaj wykorzystywanego w pomiarach zjawiska l.cz.j. dzieli się na: liczniki jonizacyjne, w których wykorzystuje się zjawisko jonizacji gazu pod wpływem przechodzącej przezeń cząstki jonizującej (należą do nich komory jonizacyjne, liczniki proporcjonalne oraz liczniki Geigera-Müllera); liczniki scyntylacyjne, oparte na zjawisku emisji promieniowania elektromagn. powstającego w niektórych substancjach przy bombardowaniu ich cząstkami naładowanymi, a obserwowanego w postaci błysków świetlnych, tzw. scyntylacji; liczniki Czerenkowa, bazujące na zjawisku emisji promieniowania Czerenkowa w wyniku poruszania się szybkich cząstek naładowanych w odpowiednio dobranych pod względem współczynnika załamania ośr. materialnych; liczniki półprzewodnikowe, w których detektorem skutków jonizacji (w postaci par elektron-dziura) jest półprzewodnik. L.cz.j. stosowane są do wykrywania substancji promieniotwórczych oraz pomiaru aktywności źródeł promieniowania, m.in. w ochronie radiologicznej, w medycynie i przemyśle oraz w badaniach prowadzonych nad tymi substancjami lub z ich udziałem w fizyce i chemii.
- Geigera-Mllera licznik, detektor promieniowania...
- Geiger, Hans Wilhelm, (1882-1945)
- RENTGENOMETRIA KRYSZTAŁÓW, krystalografia rentgenowska...