silnik elektr. przystosowany do zasilania prądem przemiennym; maszyna przetwarzająca energię elektr. na mechaniczną; ze względu na rodzaj prądu zasilającego dzielą się na silniki jedno- i trójfazowe, a z uwagi na zasadę działania - na: asynchroniczne, zw. też indukcyjnymi (indukcyjna maszyna), synchroniczne oraz komutatorowe. Silnik asynchroniczny składa się z dwóch zasadniczych części: stojana (rdzenia w kształcie wydrążonego walca, na jego wewn. stronie w specjalnych żłobkach ułożone jest uzwojenie tworzące trzy cewki przesunięte wzajemnie w przestrzeni o 120) i wirnika (różniącego się konstrukcją w pierścieniowych i klatkowych s.p.p.); po przyłączeniu do sieci w uzwojeniach cewek stojana płyną prądy przesunięte względem siebie o 1/3 okresu i wytwarzające strumienie magnet.; pod ich wpływem w przewodach uzwojeń wirnika indukowana jest siła elektromotoryczna, co przy zamkniętych obwodach uzwojeń wywołuje przepływ prądu elektr. zgodny z kierunkiem tej siły; na znajdujące się w polu magnet. przewody wirnika, w których płynie już prąd, działa siła mechaniczna tworząca moment obrotowy wywołujący obrót wirnika. Silniki asynchroniczne ze względu na prostą budowę, mały ciężar i gabaryty, dużą trwałość i niezawodność oraz relatywnie niską cenę są stosowane w przeważającej liczbie napędów elektr. Silnik synchroniczny, w przeciwieństwie do asynchronicznego, pracuje z prędkością obrotową wirnika równą prędkości synchronicznej; dzieje się tak dzięki zmianie funkcji jego elementów: stojan ma budowę identyczną, jak w silnikach asynchronicznych, lecz pracuje jako twornik, zaś wirnik posiada na zewn. powierzchni bieguny zasilane prądem stałym i pełni rolę magneśnicy, wytwarzając pole magnet. wprowadzane w ruch wirowy na skutek obrotu wirnika. Cenną zaletą silników synchronicznych jest możliwość kompensacji mocy biernej indukcyjnej, natomiast ze względu na trudności z rozruchem stosuje się je gł. w urządzeniach o długim czasie ciągłej pracy, np. w pompowniach wodociągowych, napędach sprężarek w chłodniach składowych; silniki synchroniczne są też często budowane jako maszyny dużej mocy (do kilkudziesięciu MW) i na wysokie napięcia (do kilkunastu kV). Silniki komutatorowe są silnikami asynchronicznymi trójfazowymi wyposażonymi w komutator, za pośrednictwem którego do uzwojenia wirnika doprowadzony jest prąd przemienny; mają dość złożoną budowę; ich gł. zaletą jest możliwość płynnej regulacji prędkości obrotowej; znajdują zastosowanie m.in. w napędach maszyn włókienniczych i papierniczych.
- ELEKTRYCZNY SILNIK, przetwarzająca (prądu...
- SILNIK PRĄDU STAŁEGO, elektr. przystosowany...
- KOMUTATOROWA MASZYNA, maszyna elektr. prądu...