materialna jednostka dziedziczenia, decydująca o przekazywaniu poszczególnych dziedzicznych właściwości organizmów; g. znajdują się w chromosomach, ułożone liniowo wg ściśle określonej kolejności - są to odcinki DNA (kwasu dezoksyrybonukleinowego), w których sekwencja ułożenia zasad azotowych wzdłuż łańcuchów DNA stanowi informację genetyczną o zdolności do syntezy przez organizm pewnych białek lub cząstek RNA (kwasu rybonukleinowego); g. występują także u bakterii i wirusów, nie posiadających typowych chromosomów. Dzięki precyzyjnej replikacji DNA g. wykazują znaczną stałość i przy podziałach komórkowych są przekazywane w postaci identycznych kopii komórkom potomnym, a przez komórki rozrodcze (gamety) kolejnym pokoleniom organizmów. Niekiedy g. w organizmie potomnym nie są wierną kopią, lecz mutacją o zmienionej sekwencji nukleotydów w DNA, w wyniku czego powstają zmienione postacie danego organizmu. W zależności od efektów fenotypowych, od sposobu czy stopnia przejawiania się g. rozróżnia się kilka ich kategorii, np. g. dominujące i recesywne, g. epistatyczne i hipostatyczne, poligeny itd. Ze względu na mechanizm działania mówi się o g. struktury zawierających informację o syntezie białek, g. regulatorowe regulujące aktywność g. struktury. Termin "g." wprowadził 1909 W.L. Johannsen. W latach 90. podjęto próbę stworzenia genetycznej mapy człowieka, identyfikującej i lokalizującej wszystkie 60-80 tys. genów zawartych w ludzkim organizmie, ukończono ją w 2000 roku.
- gen, funkcjonalna jednostka...
- gen semiletalny, gen letalny.
- gen mozaikowy, (gen podzielony)