(Orchidaceae)
rodzina roślin z klasy jednoliściennych; ok. 20 tys. gat.; rosną gł. w tropikach i subtropikach, rzadziej w strefie umiarkowanej; większość s. stanowią rośliny samożywne, część prowadzi roztoczowy tryb życia (np. żłobik koralowaty, gnieźnik leśny); liście wydłużone, ułożone na łodydze skrętolegle; s. odznaczają się dużą różnorodnością kwiatów; często dużych i efektownych, zebranych w grona, kłosy lub wiechy; w czasie rozwoju kwiaty często ulegają skręceniu o 180o; u niektórych gat. występują tzw. kwiaty pułapkowe, b. dobrze przystosowane do zapylania przez owady (np. zwabiają naśladując samice pewnych owadów), rzadziej przez ptaki; w budowie okwiatu wyróżnia się tzw. warżkę, z reguły opatrzoną u nasady workowatym uwypukleniem zw. ostrogą; pręciki są zrośnięte z szyjką słupka w tzw. prętosłup; pyłek zawarty w pylnikach jest zazwyczaj zlepiony w jedną masę zw. pyłkowiną; zalążnia na ogół jednokomorowa; owocem - wielonasienne torebki; rozwój zarodka odbywa się dzięki współżyciu z odpowiednimi grzybami (także u dorosłych s. obserwuje się zjawisko współżycia z grzybami zw. mikoryzą endotroficzną); z gat. tropikalnych znaczenie gospodarcze ma wanilia płaskolistna; w Polsce hodowane gł. w szklarniach jako rośliny ozdobne; wiele gat. to rośliny chronione; niektóre gat. wykorzystywane w medycynie ludowej.
- SŁUPEK, ( pistillum )