nauka o ewolucji organizmów, zapoczątkowana przez ogłoszenie teorii ewolucji ( Darwin K.). W l. 1892-1902 A. Weismann stworzył teorię tłumaczącą mechanizmy ewolucji, zw. neodarwinizmem (weismanizmem). Uznawała ona selekcję naturalną za główny czynnik ewolucji, odrzucała możliwość dziedziczenia cech nabytych. Zgodnie z koncepcją neodarwinizmu dziedziczeniu podlegają tylko zmiany plazmy zarodkowej (idioplazmy), zlokalizowanej w komórkach rozrodczych i zawierającej kompletną informację genetyczną (tzw. determinant, czyli 1 id). Pozostałe komórki ciała (soma) nie zawierają kompletnej informacji genetycznej, a jedynie jej niewielką część, potrzebną do różnicowania się narządów. Zmiany wywołane czynnikami środowiska dotyczą jedynie komórek somy, a więc nie podlegają dziedziczeniu. Czynniki wywołujące zmiany plazmy zarodkowej to: zapłodnienie (zespolenie plazmy zarodkowej pochodzącej od dwóch różnych osobników), podział mejotyczny zachodzący w czasie dojrzewania komórek rozrodczych i selekcja naturalna. W XX w. nowe zdobycze genetyki (zwłaszcza odkrycie mutacji) wydawały się sprzeczne z założeniami e. bazującego na koncepcjach Darwina. Badania genetyczne (genetyka populacji) i ekologiczne przeprowadzone w czasie ostatnich 50 lat umożliwiły powstanie e. syntetycznego, uogólniającego całą współczesną wiedzę na temat ewolucji i łączącego zdobycze genetyki z koncepcją ewolucji zawartą w pracach Darwina. E. syntetyczny odrzuca możliwość dziedziczenia cech nabytych, wskazuje na mutacje i rekombinację genetyczną jako pierwotne źródło zmian ewolucyjnych prowadzących do gromadzenia dużej zmienności genetycznej w populacjach ( pula genowa, frekwencja genów). Zmienność genetyczna występująca w populacjach ( polimorfizm genetyczny) stanowi pole działania selekcji naturalnej ( selekcja) doprowadzającej do powstawania nowych gatunków z gatunków już istniejących.
- ewolucjonizm, (łac. evolutio = rozwinięcie)...
- EWOLUCJONIZM, system poglądów w...
- EWOLUCJONIZM, ( fil. )