gra sportowa dwóch drużyn po 11 zawodników na boisku o wymiarach 90-120 m x 45-90 m; piłkę wolno odbić każdą częścią ciała, oprócz rąk, (posługiwać się nimi może jedynie bramkarz w obrębie wyznaczonego pola bramkowego); celem gry jest umieszczenie piłki (obwód 68-71 cm, waga 396-453 g) w bramce przeciwnika; czas gry 2 x 45 minut z przerwą, młodzicy i juniorzy mają krótszy czas spotkania; p.n. jest właściwie grą dla mężczyzn, choć coraz popularniejsze stają się zawody kobiece; wywodzi się z gier sportowych młodzieży ang. w XVIII i XIX w.; pierwsze przepisy nowoczesnej gry w piłkę nożną ustalił 1862 J.C. Thring; ) pierwszy mecz międzypaństwowy rozegrano 1872 między Anglią a Szkocją; 1888 ruszyła liga angielska z inicjatywy Szkota Williama McGregora - prezesa klubu Aston Villa; 1891 wzorowana na niej liga argentyńska; Międzynar. Federacja Piłkarska (FIFA) powstała 1904; jedna z najpopularniejszych dyscyplin sportowych na świecie; od 1900 turniej p.n. rozgrywany jest na olimpiadach (z wyjątkiem 1932), a od 1930 co cztery lata (z przerwą wojenną) rozgrywane są mistrzostwa świata; rekord frekwencji na stadionie piłkarskim Europy padł w meczu Szkocja - Anglia w roku 1937, który oglądało 149 415 widzów. Drużynowe mistrzostwa świata zwane mundialami są rozgrywane od 1930 co 4 lata. Najczęściej zwyciężały w nich reprezentacje Brazylii (1958, 1962, 1970, 1994, 2002), Włoch (1934, 1938, 1982, 2006) i RFN (1954, 1974, 1990). Ponadto do grona triumfatorów należą: Anglia (1966), Argentyna (1978, 1986), Francja (1998), Hiszpania (2010)i Urugwaj (1930, 1950). Polska dwukrotnie (1974, 1982) zdobyła brązowe medale piłkarskich mistrzostw świata, w finałach których grała jeszcze w latach 1938, 1976, 1986, 2002 i 2006. W Polsce najstarsze kluby piłkarskie powstały w zaborze austr. ("Czarni" we Lwowie, "Cracovia" i "Wisła" w Krakowie), 1919 powstał Pol. Związek P.N.; 1921 pierwszym mistrzem pol. ligi piłkarskiej została "Cracovia", w tymże roku reprezentacja kraju rozegrała swój pierwszy mecz z Węgrami (przegrany 0:1); do polskich sukcesów piłkarskich - oprócz trzecich miejsc na mistrzostwach świata 1974 i 1982 - należy zaliczyć mistrzostwo olimpijskie 1972 i wicemistrzostwo 1976 i 1992; do najsłynniejszych piłkarzy pol. należeli G. Cieślik, W. Lubański, K. Deyna, Z. Boniek.
LUBAŃSKI, KOCSIS, BATISTUTA, ŁOBANOWSKI, HAGI, POLONIA, RIVALDO, ŻMUDA, FUTBOL, LATO
- PIŁKA NOŻNA, ilustrowany tygodnik...
- nożny, hamulec nożny, piłka...
- piłka, przyglądać się lecącej...