(pers. hindu z sanskr. sindhu, syand - płynąć, określenie na rzekę Indus)
jedna z trzech podstawowych religii subkontynentu ind., obok buddyzmu i dżinizmu. 600 mln wyznawców, tj. ok. 13,3% wiernych wszystkich wyznań. H. uznaje autorytet Wed, w przeciwieństwie do buddyzmu czy dżinizmu nie ma postaci, która odegrała znaczącą rolę w objawieniu, nie jest też wyznaniem spójnym, składają się nań różne ugrupowania rel. oraz kierunki filoz. o charakterze ateistycznym. Dysponuje rozbudowaną doktryną prawa moralnego, wyrażonego w Wedach i teorią reinkarnacji, realizującą podstawowy cel, jakim jest uzyskanie stanu wyzwolenia (mokszy). Opiekunem tradycji wedyjskiej w Indiach był braminizm. Dzięki niemu zachowano jej ciągłość do chwili obecnej. Brak sztywnej dogmatyki w braminizmie umożliwiał także kultywowanie przekonania, że nie ma lepszych czy gorszych wyznań. Wyjątkową rolę pełni mędrzec - nauczyciel (guru), głoszący prawdy płynące z doświadczenia, oświecony dzięki poznaniu Boga Iśwary. H. stał się syntezą kultów plemion aryjskich i drawidyjskich, później ulegał wpływom zoroastryzmu, islamu, chrześcijaństwa. Podstawą h. pozostały Wedy (weda - wiedza, wiedza sakralna) - najstarsza Rygweda pochodzi z ok. 1500 p.n.e. - zbiory hymnów, poematy leśne, formuły ofiarne, uważane za wieczne prawdy i pierwotne objawienie dane człowiekowi. W swej najstarszej postaci religia wedyjska jest politeistyczna, bogowie personifikują zjawiska i siły przyrody. Najważniejsi to Mitra i Waruna, będący dwoma stronami moralnego i kosmicznego porządku, dobra, opieki, nagradzania oraz ścigania i karania tych, co łamią prawo. Ok. 1000 p.n.e. pojawiły się upaniszady ("przysiadać się" w sensie - do mistrza) - zbiory technik i form medytacyjnych (upasana, joga) wraz z dyskusjami filoz.
-rel. i objaśnieniami. Głoszą one naukę
o wyzwoleniu, stanie wolnym od przymusu ponownych wcieleń, tożsamym
z wyzbyciem się indywidualności. Od ok. 500 n.e. h. nabiera charakteru bardziej
popularnych kultów, umożliwiających przyjmowanie go przez ludzi prostych. Wtedy pojawiają się młodsze upaniszady, Mahabharata, Ramajana i Purany. Pojawiają się dwa wielkie wyznania skupione wokół bogów Wisznu i Siwy oraz pojęcie Iśwary, Boga najwyższego, który jest absolutnym prawem, nie podlega sam żadnym prawom i udziela łaski (Wisznu i Siwa dla ich wyznawców są Iśwarą).
W ostatecznej wersji h. jest religią monoteistyczną, a świat jest teatrem, złudzeniem, miejscem zabawy absolutu bez celu i zamiaru, gdzie człowiek jest skazany na decyzje demiurga. Wyzwolenie nie jest jednak sprawą beznadziejną, gdyż człowiek może Bogu zaoferować czystą miłość, na co Bóg zawsze odpowie aktem łaski.