jeden z procesów, a zarazem problemów stojących przed Unią Europejską w związku z dążeniami do członkostwa krajów Europy Środkowo-Wschodniej, Cypru, Malty i Turcji. Wspólnoty Europejskie od początku przyjmowały nowych członków, w 1973 do "szóstki" dołączyła Wielka Brytania, Dania i Irlandia, następne Grecja (1981), Portugalia i Hiszpania (1986) oraz kolejne - z 1995: Austria, Finlandia i Szwecja. Od 1991 wnioski o stowarzyszenie napłynęły z krajów Europy Środk.-Wsch., wynegocjowały je do 1995 Czechy, Słowacja, Polska, Węgry, Bułgaria, Rumunia, Estonia, Litwa i Łotwa. Od 1995 kraje te uczyniły następny krok, składając wnioski o członkostwo. UE przedstawiła państwom starającym się kryteria kopenhaskie. Zaprezentowała też w 1995 Białą Księgę. Proces ewentualnego rozszerzenia został zaawansowany dopiero po zakończeniu konferencji międzyrządowej UE i podpisaniu Traktatu z Amsterdamu w VI 1997. W VII 1997 ukazało się AVIS Komisji Europejskiej, zawierające ocenę poszczególnych państw i wskazujące na możliwość rozpoczęcia procesu negocjacji z Cyprem, Czechami, Estonią, Polską, Słowenią i Węgrami. Szczyt Rady Europejskiej w Luksemburgu z XII 1997 określił termin początkowy - IV 1998. Od tego momentu rozpoczęło się sprawdzanie stanu prawnego państw kandydujących. Po tzw. screeningu, rozpocznie się okres negocjacji wyznaczany poprzez tempo dostosowywania się kandydatów do wymogów UE, tempo przejmowania acquis communautaire. Jeśli uda się doprowadzić do podpisania układów członkowskich, następnym etapem będzie ich ratyfikacja. Rozszerzenie wsch. UE jest jednym z najbardziej trudnych i kontrowersyjnych, są to bowiem kraje, które dzieli poważny dystans gosp. i cywilizacyjny, mogą one wnieść do UE szereg problemów społ. i ekon. Jednakże polit.
i gosp. stabilizacja Europy bez powiązania jej wsch. części z Europą Zach. nie wydaje się możliwa. Ta świadomość jest widoczna wśród "piętnastki", szczególnie wśród tych jej członków, które leżą najbliżej Europy Środk.-Wsch., choć interesy poszczególnych państw są różne.
- rozszerzenie Unii Europejskiej, – jeden z procesów,...
- stosunki Unia Europejska, – Rosja – formalną...
- konferencja międzyrządowa Unii Europejskiej, – konferencja inicjowana...