– Rosja– formalną podstawą stosunków między Rosją, Unią Europejską jest Układ o Partnerstwie i Współpracy (The Partnership and Co-operation Agreement, PCA), podpisany na Korfu w 1994. Wszedł w życie od 1 grudnia 1997, a więc z opóźnieniem. Wcześniej Rosja miała podpisane z Unią umowy o handlu oraz technicznej pomocy dla krajów WNP ( TACIS) z 1991. Układ rozszerzał dotychczasowe, gospodarcze obszary współpracy na sferę politycznego dialogu. Traktat z Amsterdamu (1997) zaanonsował między innymi rozwój wspólnej polityki zagranicznej i efektem tego były decyzje ze spotkania Rady Europejskiej w Kolonii w czerwcu 1999 o przyjęciu wspólnej strategii UE wobec Rosji. Między innymi zawierała ona wsparcie demokracji i rynkowej ekonomii w Rosji, też w celu dalszej stabilizacji europejskich stosunków i bezpieczeństwa. Rosja odpowiedziała podobnym dokumentem, czyli Średniookresową strategią rozwoju stosunków między Rosyjską Federacją a Unią Europejską (2000–10). Wspólna strategia też odnosiła się do innego, wprowadzonego przez traktat z Maastricht, obszaru Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych. W zakres planowanej współpracy weszły więc zadania walki ze zorganizowaną przestępczością, przemytem, nielegalnym handlem ludźmi, narkotykami, praniem brudnych pieniędzy, przerzutem imigrantów. Ale założono także, iż niezbędne jest współdziałanie z Rosją w realizacji zadań petersberskich, zarządzaniu kryzysami, akcjami humanitarnymi. Według decyzji podjętych na szczycie UE w Nicei (2000) co pół roku ma dochodzić do spotkań i konsultacji z przedstawicielami Ukrainy i Rosji, a w przypadku rozważanej interwencji powinien być brany pod uwagę udział krajów trzecich, w tym tych dwóch państw. Ta zasada została potwierdzona we wspólnej deklaracji o wzmocnieniu dialogu i współpracy w zakresie polityki i bezpieczeństwa, przyjętej na szczycie UE–Rosja w październiku 2000 i we wspólnym oświadczeniu prezydenta Putina, J. Solany, R. Prodiego i G. Perssona (pełniącego obowiązki przewodniczącego Rady Europejskiej za Prezydencji Szwecji), w maju 2001, na siódmym spotkaniu w ramach PCA. W tymże dokumencie czytamy, iż Unia będzie informować Rosję o postępach w rozwoju ESDP, a Rosja udzielać informacji o swych zamiarach i poczynaniach w zakresie bezpieczeństwa i polityki obronnej. Obie strony podkreśliły, że za ważny zakres swego współdziałania traktują zarządzanie kryzysami, akcje Organizacji Narodów Zjednoczonych i OBWE, kwestie non-proliferacji broni masowego rażenia, rozbrojenia, kontroli zbrojeń. Oczywiście poza nową dziedziną relacji – bezpieczeństwem wszystkie dokumenty będące efektem spotkań poruszały sprawy współpracy gospodarczej, ze szczególnym uwzględnieniem tzw. wymiaru północnego, a w tym też Arktyki (tzw. Arktyczne Okno). Po ataku terrorystycznym z 11 września 2001 Unia Europejska i Rosja podjęły wspólne działania na rzecz zwalczania terroryzmu. Rozpoczęto też wstępne przygotowania do wprowadzenia Rosji w Europejski Obszar Gospodarczy, co jednak może być procesem długotrwałym. Osobnym problemem w stosunkach UE–Rosja, stało się rozszerzenie Unii na wschód i sytuacja ludności regionu Kaliningradu. Zob. też Kaliningrad a Unia Europejska.
- Unia Europejska, – nazwa określająca...
- Kaliningrad a Unia Europejska, – jeden z głównych...
- wymiar wschodni polityki Unii Europejskiej, – inicjatywa Polski...