organizacja utworzona na podstawie zmodyfikowanego przez Układy paryskie w 1954, Traktatu Brukselskiego z 17 III 1948 o współpracy ekon., społ., kult. oraz wspólnej samoobronie. Do pierwszych członków: Belgii, Holandii, Francji, Luksemburga i W. Brytanii dołączyły w 1955 RFN i Włochy, w 1990 - Hiszpania i Portugalia, 1991 - Grecja. Członkami stowarzyszonymi są Turcja, Norwegia i Islandia, a obserwatorami - Austria, Dania, Finlandia, Irlandia i Szwecja. W 1994 kraje Europy Środkowej i Wschodniej uzyskały status stowarzyszonego partnera. Powstanie UZE było rezultatem nieudanej próby utworzenia Europejskiej Wspólnoty Obronnej. Ale i ta organizacja nie zaczęła pełnić samodzielnej roli obronnej. Jej wojsk. kompetencje zostały powierzone NATO. Znaczenie UZE uległo zmianie w latach 90. w związku
z Traktatem z Maastricht oraz pojawieniem się możliwości wycofania wojsk amer. z Europy. Krajami inicjującymi nowy kierunek stała się Francja i Niemcy postulujące utworzenie eur. korpusu podlegającego UZE, choć też możliwego do wykorzystania przez NATO. Zintensyfikowano badania kosmiczne i nad satelitarnym systemem obronnym. Traktat z Maastricht włączył UZE w system Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa z zadaniem realizacji celów służących obronności UE. Rada UE
w porozumieniu z instytucjami UZE może podejmować decyzje o wspólnych akcjach. Jednak Konferencja Międzyrządowa i ostateczny kształt Traktatu Amsterdamskiego wykazały, iż członkowie UE mają inne wizje roli UZE i jej przyszłość jest wciąż niewiadoma. Może stać się po włączeniu do UE jej zbrojnym ramieniem, możliwe jest też jej rozwiązanie w 2004, zgodnie z literą zmodyfikowanego Traktatu Brukselskiego, który przewidział jej istnienie na 50 lat.
- UNIA ZACHODNIOEUROPEJSKA, Western European Union,...
- Unia Zachodnioeuropejska, – organizacja utworzona...
- Unia Europejska, – nazwa określająca...