kraina historyczna w płd.-zach. Francji między Garonną a Pirenejami nad Zat. Biskajską; pow. 41,4 tys. km2; 2,8 mln mieszk. (1990), w tym 200 tys. Basków; gł. miasta: Bordeaux, Bajonna, Pau; jeden z gł. we Francji regionów upraw winorośli i tytoniu; wydobycie gazu ziemnego; przem. rafineryjny, stoczniowy, lotniczy, winiarski, drzewny. W starożytności zamieszkana przez plemiona celtyckie i iberyjskie, w I w. p.n.e. podbita przez Rzymian, w epoce Karolingów usamodzielniła się, stanowiąc jako księstwo w rękach hr. Poitiers część składową ziem franc.; 1154-1453 należała do Anglii będąc, jako lenno Plantagenetów, zarzewiem i przedmiotem wojen; od XV w. ponownie w granicach Francji.
LIMOGES, LUDWIK I POBOŻNY, SEPTYMANIA, TULUZA, PÉRIGORD, EKKEHART I, LANGWEDOCJA, DUNOIS Jean d'Orléans, LIMOUSIN, BORDEAUX