Mari Eł
republika autonomiczna w Rosji, w rejonie środk. Wołgi i jej dopływów: Wietługi, Wielkiej i Małej Kokszagi, Iletu; pow. 23,2 tys. km2, 760 tys. mieszk. (1992), w tym ok. 670 tys. to etniczni Maryjczycy (pozostała ludność to gł. Rosjanie); stol. Joszkar Oła. Powierzchnia nizinna, niekiedy bagienna, na płn. wsch. - Wzgórza Wiatki; klimat umiarkowany kontynentalny, zimą wpływ arktycznego powietrza powoduje często spadki temp. poniżej -40oC; ok. 50% pow. zajmują lasy (gł. sosna, jodła, brzoza), których eksploatacja stanowi podstawę gospodarki (przem. celulozowo-papierniczy - Wołżsk; meblarski - Joszkar Oła, chem. - Koźmodemiańsk) republiki; nadto przem. maszynowy, mat. budowlanych; użytki rolne stanowią ok. 30% pow.; uprawa zbóż, lnu, warzyw; hodowla bydła i trzody chlewnej; rzeki żeglowne, wykorzystywane do spławu drewna, sieć drogowa i kolejowa b. słabo rozwinięta. Od VIII w. Maryjczycy podlegali kolejnym zdobywcom, płacąc im daninę w naturze (jasak): Chazarom, Protobułgarom (2. poł. IX w.); od 1226 Mongołom; w początkach XV w. chanatowi kazańskiemu, a od 1552 - Moskwie; M. wielokrotnie wzniecali powstania, poparli też bunty: Bołotnikowa, Razina, Pugaczowa; za panowania Katarzyny II przeprowadzono przymusową chrystianizację, a większość miejscowej ludności przesiedlono za Ural i do Baszkirii; po rewolucji utworzono 1920 Maryjski Okręg Autonomiczny, przekształcony 1936 w Maryjską Autonomiczną SRR; 1991, po rozpadzie ZSRR, powstała MRA; siermiężną stabilizację republiki przerwało 2004 objęcie gubernatorstwa przez przedstawiciela nacjonalistycznej Liberalno-Demokratycznej Partii Rosji, a w ślad za tym wzmożenie rusyfikacji, represje wyznaniowe, zamykanie maryjskich szkół i bibliotek, itp.