(w.)
wyspa grecka w płd.-wsch. części M. Egejskiego, u wybrzeży Turcji; pow. 1,4 tys. km2, 97 tys. mieszk. (2000); uprawa zbóż, winorośli, cytrusów, bawełny, tytoniu, hodowla owiec i kóz, rybołówstwo; przem. spoż., włókienniczy; rzemiosło artyst.; region turystyki; gł. miasto i port - Rodos (zał. 408 p.n.e.); w starożytności we władaniu Achajów (ok. XV w. p.n.e.) i Dorów (ok. X-IX w. p.n.e.); VIII-VI w. p.n.e. R. słynęła z wyrabianych tam i eksportowanych wyrobów ceramicznych w stylu orientalizującym i tzw. waz Fikellura, produkowanych w m. Kamiros; od 408 p.n.e. gł. miastem i portem stało się m. Rodos (nowo zał.), o prostokątnej siatce ulic, z pięknymi budowlami i pomnikami; ok. 290 p.n.e. ustawiono tam, przy wejściu do portu, ogromny posąg (32 m wys.) Heliosa, dzieło Charesa z Lindos, zw. Rodyjskim Kolosem; w III-II w. p.n.e. ważny ośr. nauki i kultury, m.in. znana szkoła rzeźbiarska (tworzono kolosalne kompozycje spiżowe, w II-I w. p.n.e. powstały tu m.in. słynna Nike z Samotraki, Grupa Laokoona, Byk Farnezyjski); wykopaliska na R. prowadzone od połowy XIX w. (ekipy niem., duńskie i wł.) odsłoniły w m. Rodos akropolis ze świątyniami Ateny i Zeusa, świątynię Apollina Pythiosa, gimnazjon, teatr i nekropolę (IV-III w. p.n.e.), w Lindos - akropolis z monumetalnymi propylejami, dorycką świątynię Ateny Lindia (IV w. p.n.e.), teatr i groby skalne; w Kamiros - akropolis ze świątynią Ateny Kamiria (VI-V w. p.n.e.).
SPORADY POŁUDNIOWE, HANNIBAL, DOROWIE, LAOKOONA GRUPA, DODEKANEZ, JOANNICI, ŚRÓDZIEMNE MORZE, HELLENIZM, KARPATHOS, KSENOFONT Z EFEZU
- RODOS, (m.)
- Rodos, wyspa grecka na M. Śródziemnym,...
- APOLLONIOS Z RODOS, (III w. p.n.e.)