miasto na Równinie Tarnobrzeskiej, nad Wisłą (woj. podkarpackie, pow. tarnobrzeski); 1,4 tys. mieszk. (2002); siedziba gminy. Zał. wg legendy przez Bolesława Krzywoustego, prawa miejskie od 1354; położony na wiślańskim trakcie żeglugowym rozwinął się jako ośr. handlu zbożem i sukiennictwa; w XVII w. ognisko kalwinizmu, drukarnia; 1591-1606 wybudowano tu na zlecenie R. Leszczyńskiego zamek, jedną z najpiękniejszych budowli manierystycznych w Polsce (wg projektu Santi Gucciego), dopełnioną w XVII w. sztukateriami J.B. Falconiego, 1695-70 modernizowaną (dla rodziny Lubomirskich) przez Tylmana z Gameren; 1939 B.S. był miejscem zaciętych walk Armii "Kraków" z wojskami niem.; w latach okupacji getto (1942); VIII 1944 miejsce walk o tzw. przyczółek baranowski. Zamek odnowiony gruntownie w latach 1946-66 (pod kierownictwem prof. A. Majewskiego) pełni rolę muzeum (m.in. historia zamku, dzieje kopalnictwa siarkowego); nadto późnorenesansowy kościół J. Chrzciciela z cmentarzem zał. w XV w.
BARANOWSKI PRZYCZÓŁEK, DZIEDZINIEC
- MAŁOPOLSKIE WOJEWÓDZTWO, położone w płd. części...