WENECJA JULIJSKA - region autonomiczny w płn.-wsch. Włoszech, nad M. Adriatyckim; gł. miasta: Triest (stol.), Udine, Pordenone; część ludności posługuje się narzeczem friulskim języka retoromańskiego; pow. 7,8 tys. km2; 1,2 mln mieszk. (1998); od II w. p.n.e. prowincja rzym. Forum Iulii, od IV w. longobardzkie księstwo i marchia; w XI w. ces. Henryk IV oddał zach. część Friuli patriarchom akwilejskim, a wsch. dostali hrabiowie Gorycji (od 1500 - Habsburgowie); 1420 zach. część F. zdobywa Wenecja; od 1815 cała F. pod panowaniem Austrii; od 1866 zach. część F. w składzie państwa wł., gorycką przyłączono 1919, a 1947 przekazano Jugosławii; region przem.-rolniczy; przem. spoż., włókienniczy, chem., maszyn., stoczniowy,; wydobycie boksytów i rudy cynku; uprawa m.in.: pszenicy, kukurydzy, winorośli, owoców i warzyw; ośr. turystyki.
FRIULI
Miejscowości