London
stolica Zjednoczonego Królestwa W. Brytanii i Irlandii Płn., miasto w płd.-wsch. Anglii, port morski nad Tamizą, 64 km od jej ujścia do M. Północnego; 7,4 mln mieszk. (11,2 mln w zespole miejskim, 2004); Wielki L. (Greater London) składa się z City (pow. 2,74 km2, 4 tys. mieszk.) i 32 dzielnic; stanowi jedną z największych aglomeracji w świecie; wielki ośr. przem., handlu, komunikacji, bankowości, nauki, kult. i turystyki; siedziba gł. instytucji polit. W. Brytanii (parlament, ministerstwa, sądy); przem. lotn., samochodowy, elektrotechn., spoż., chem., poligraf., papierniczy; giełda papierów wartościowych i metali kolorowych; towarzystwa ubezpieczeniowe; kompleksy basenów portowych z urządzeniami przeładunkowymi; węzeł komunik.; międzynar. port lotn.; wielopoziomowa sieć kolei podziemnych; centrum handl. Covent Garden; siedziba wielu inst. nauk.-badawczych i kult. m.in.: Tow. Królewskiego (Royal Society), Uniw. Londyńskiego, Królewskiej Akad. Muz.; opera Covent Garden Theatre, orkiestry symfoniczne, filharmonia; galerie sztuki i muzea: British Museum, National Gallery, Tate Gallery, Natural History Museum, London Museum, Science Museum; liczne teatry, Royal Albert Hall, Royal Festival Hall, National Film Theatre; w staroż. osada celtycka, od 43 n.e. obóz rzym. pn. Londinium; od 604 siedziba biskupstwa; od XI w. faktyczna stol. Anglii (od 1707 W. Brytanii); 1265 miejsce zwołania przez Szymona de Montfort po raz pierwszy dwuizbowego parlamentu (przedstawiciele baronów, duchowieństwa, niższego rycerstwa i mieszczaństwa); 1666 w wyniku pożaru zniszczony w 80%; miejsce międzynar. spotkań i światowych wystaw; podczas II woj. świat. siedziba wielu rządów emigracyjnych; w latach 60. i 70. napływ ludności kolorowej (z kolonii dawnego imperium bryt.); kośc. romańskie z XI-XII w., średniowieczna twierdza Tower (dawne więzienie), zabytkowy kompleks opactwa Westminster (XIII-XIV w. i XVIII w.), katedra św. Pawła (XVII-XVIII w.), kościoły (XVII-XVIII w.), budowle klasycystyczne z końca XVIII w. i poł. XIX w., Buckingham Palace (rezydencja król.) zbudowany 1825-36; neogotycki budynek parlamentu, Tower Bridge (1884-94); w pobliżu letnia rezydencja król. Windsor; 7 VII 2005 przedmiot skoordynowanego ataku terrorystycznego na środki transportu miejskiego (3 eksplozje w metrze, 1 w autobusie) podczas rannego szczytu komunikacyjnego (56 ofiar śmiertelnych, ok. 700 rannych).
DICKENS Charles, DANIELL John Frederic, WESTMINSTER, EARLY ENGLISH, ESPERANTO, DEKLARACJA JAŁTAŃSKA, ALFRED WIELKI, DEKKER Thomas, BUCKINGHAM PALACE, ZŁOTNICTWO
- londyn, „męska ubikacja”...
- Londyn, (London)
- Gromada Rewolucyjna Londyn, organizacja emigracyjna...