obecnie Kujundżyk, m. w pobliżu Mosulu (Irak), na lewym brzegu Tygrysu; w starożytności gł. m. asyryjskie; od pocz. II tysiąclecia p.n.e. ważny ośrodek religijny; od końca II tysiąclecia p.n.e., najważniejszy ośr. kultury asyryjskiej; za panowania trzech władców: Sanheriba (705-681 p.n.e.), Assarhaddona (681-669 p.n.e.) i Asurbanipala (669-631 p.n.e.) powstały w N. wspaniałe pałace, kanały zaopatrujące stolicę w wodę; na wysokim poziomie stała rzeźba (np. reliefy przedstawiające Asurbanipala w scenach wojennych i myśliwskich); 612 p.n.e. zdobyta przez Medów i Babliończyków, nie wróciła już do czasów świetności; rozpoczęte 1845 przez A.H. Layarda wykopaliska odsłoniły ruiny świątyń, pałaców (m.in. Sanheriba, Asurbanipala), dzieła sztuki asyryjskiej, bibliotekę zawierającą ok. 20 tys. glinianych tabliczek pokrytych pismem klinowym w językach sumeryjskim i akadyjskim, a także rzeźby i resztki malowideł ściennych.
ASURBANIPAL, KUJUNDŻYK, ASYRIA, LAYARD, NABOPALASAR II, NAHUMA KSIĘGA, KANALIZACJA, OGRODOWA SZTUKA, JONASZ, ASYRYJSKA SZTUKA