MIKRONEZJA

Federated States of Micronesia, Sfederowane Stany Mikronezji

państwo wyspiarskie na O. Spokojnym, zajmujące część obszaru rejonu geograficznego Mikronezja; obejmuje 5 większych wysp należących do archipelagu Karoliny (na płn. od Nowej Gwinei i na płd. od Guam) i 557 mniejszych; pow. 721 km²; 143 tys. mieszk. (2004); stolica Palikir na w. Pohnpei 9,9 tys. mieszk.; gł. m. Palikir (siedziba rządu), Moen, Tol; j. urzędowy: angielski, nadto dialekty mikronezyjskie; jednostka monentarna: 1 dolar USA; PKB na 1 mieszk. 2000 dol. (2002).

LUDNOŚĆ z grup etnicznych polinezyjskich i mikronezyjskich: 41,4% Trukezi, 25,9% Pohnpejanie, 8,3% Mortlockezi, 7,4% Kosraean, 6% Yapezi; przeciętna dł. życia: mężczyźni - 64 lata, kobiety 68 lat; 23% analfabetów; religia: gł. chrześcijaństwo (przewaga katolików nad protestantami).

USTRÓJ. Republika federacyjna, złożona z 4 stanów: Chuuk (249 wysp), Pohnpei (163), Yap (145) i Kosrae (5) z własnymi parlamentami, rządami i legislaturą; państwo stowarzyszone od 1986 z USA, które prowadzą sprawy zagr. i obrony (uzgadniane rokrocznie); parlament (Kongres) na podstawie konstytucji z 1979 złożony z 14 senatorów (10 wybieranych na kadencję 2-letnią i 4 reprezentantów stanów wybieranych na 4 lata); głowę państwa obiera parlament, spośród 4 reprezentantów stanów; prezydent powołuje rząd.

WARUNKI NATURALNE. Wyspy nizinne, pochodzenia wulkanicznego; klimat tropikalny, łagodny, wilgotny; średnia temp. 26-27C; średni roczny opad 3000-4000 mm; lasy podzwrotnikowe.

GOSPODARKA. Nieźle rozwinięte rolnictwo i rybołówstwo, ale podstawą budżetu dotacja rządu USA (1/3 PKB); uprawa palmy kokosowej (eksport kopry), pieprzu, olejów naturalnych, warzyw; rosnące znaczenie turystyki (program rozbudowy infrastruktury - dróg, szpitali, telekomunikacji - sfinansowane przez USA); rzemiosło artystyczne, produkcja znaczków pocztowych.

HISTORIA. 1686 Wyspy Karolińskie wchodzące w skład M. zostały zaanektowane przez Hiszpanów; 1899 sprzedane Niemcom; po I woj. świat. przejęte przez Japonię, która w atolu Truk (ob. Chuuk) urządziła bazę wojenną; 1945 zdobyte przez USA; wspólnie z W. Marshalla, Republiką Palau, Wspólnotą Marianów Płn., stanowiły terytorium powiernicze ONZ powierzone USA; 1979 utworzenie Sfederowanych Stanów Mikronezji; 1986 układ z USA o "wolnym stowarzyszeniu"; 1990 wygaśnięcie na mocy postanowień ONZ mandatu USA; 1991 przystąpienie do ONZ; w polityce zagr. aktywne wystąpienia w kwestii strefy bezatomowej na Południowym Pacyfiku; prezydentem od 1999 Leo Falcam.

• Mikronezja, grupa ok.1500 wysp wOceanii...
• MIKRONEZJA, środkowa część ,...
• Federacyjne Stany Mikronezji, kraj obejmujący archipelag...